Hủy bỏ hay tranh luận ngày 10 tháng 9?
Thái Hóa Lộc
Còn khoảng 60 ngày nữa là đến Ngày Bầu Cử vào ngày 5 tháng 11, các lá phiếu gửi qua thư đầu tiên dự định sẽ đến tay cử tri bắt đầu từ tuần này nhưng thỏa thuận của hai ứng cử viên cho cuộc tranh luận đầu tiên và cũng là cuối cùng chưa đạt được kết quả.
"Cuộc tranh luận sẽ tổ chức 'kiểu đứng' và các ứng viên không được phép mang theo giấy ghi chép hay tài liệu. Chúng tôi đã nhận được bảo đảm đảm từ đài ABC rằng buổi tranh luận sẽ diễn ra 'công bằng và bình đẳng', rằng cả hai phía sẽ không được báo trước câu hỏi", cựu tổng thống Donald Trump ngày 27/8 thông báo trên mạng xã hội Truth Social.
Ông Trump thêm rằng đối thủ của ông, bà Phó tổng thống Kamala Harris, đã đồng ý rằng cuộc tranh luận trên đài ABC sẽ diễn ra với quy tắc tương tự sự kiện trên CNN hôm 27/6, trong đó mic của ứng viên sẽ bị tắt khi người kia phát biểu, và cả hai tranh luận trong trường quay không khán giả. Tuyên bố "đã đạt thỏa thuận" được Trump đưa ra dù hai ngày trước đó ông dọa sẽ không tham gia sự kiện này vì cho rằng đài ABC thiên vị bà Harris.
Trong bài đăng mới nhất, ông Trump vẫn chỉ trích ABC là "chủ đài xấu xa và bất công nhất trong ngành truyền hình". Cựu tổng thống Mỹ thêm rằng bà Harris đã từ chối tranh luận ngày 4/9 trên đài Fox, nhưng cam kết vẫn sẽ để trống lịch "nếu bà ấy đổi ý".
Đài ABC chưa bình luận về tuyên bố của cựu tổng thống Mỹ, trong khi chiến dịch của bà Harris bác bỏ thông tin rằng hai bên đã thỏa thuận về quy tắc tắt mic trong cuộc tranh luận. Một quan chức chiến dịch của bà Harris cho hay vấn đề này vẫn đang được thảo luận với đài ABC và chưa đi đến thống nhất.
"Cả hai ứng viên đều đã công khai tỏ rõ thiện chí tranh luận với mic mở trong khi tranh luận, tạo điều kiện cho trao đổi thực chất giữa hai ứng viên. Nhưng dường như ông Trump đang để cho những người quản lý ông ấy lấn lướt. Thật buồn", ủy ban của bà Harris bình luận, bắt chước danh từ "thật buồn" mà ông Trump hay dùng trong các tuyên bố nhiều năm qua. Cựu tổng thống Donald Trump hai ngày qua liên tục bày tỏ không hài lòng về kế hoạch tổ chức cuộc tranh luận trực tiếp với bà Harris.
Đội ngũ của ông Trump muốn giữ nguyên luật lệ như lần tranh luận với Tổng thống Joe Biden vào tháng 6: tắt mic luân phiên khi một trong hai người phát biểu, không cho mang giấy ghi chép và không có khán giả. Trong khi đó, ông Trump lại tuyên bố quy định tắt mic hay mở mic xuyên suốt sự kiện đều không ảnh hưởng đến mình, vì "cả đời luôn sẵn sàng cho mọi cuộc tranh luận".
Chiến dịch của bà Harris liên tục khích tướng ông Trump khi cho rằng cựu tổng thống Mỹ tìm cách "nấp sau nút tắt mic" hoặc đội phụ tá "không dám tin tưởng ứng viên của họ có thể ứng xử ra dáng tổng thống trong 90 phút".
Trong khi bất đồng đồng ý hay hủy bỏ buổi tranh luận đầu tiên chưa đạt kết quả thì lịch trình bầu cử đã bắt đầu. Lô lá phiếu đầu tiên thường được gửi đến các cử tri quân nhân và ở nước ngoài. Theo luật liên bang, điều đó phải diễn ra ít nhất 45 ngày trước cuộc bầu cử—năm nay là ngày 21 tháng 9.
Tuy nhiên, một số tiểu bang bắt đầu sớm hơn. Theo Hội đồng bầu cử tiểu bang North Carolina, được coi là một tiểu bang chiến trường quan trọng trong mùa bầu cử này, sẽ bắt đầu gửi lá phiếu qua bưu điện cho các cử tri yêu cầu, bao gồm cả quân nhân và cử tri ở nước ngoài, bắt đầu từ thứ Sáu, ngày 6 tháng 9.
Hội đồng bầu cử của các quận sẽ bắt đầu gửi phiếu bầu vắng mặt qua bưu điện cho những cử tri đủ điều kiện đã yêu cầu một phiếu bầu cho cuộc tổng tuyển cử năm 2024. Theo Hội Đồng Lập Pháp Tiểu Bang, thời hạn đăng ký cử tri thay đổi tùy theo tiểu bang, hầu hết là từ tám đến 30 ngày trước cuộc bầu cử. Thời hạn là ngày 7 tháng 10 tại Georgia, một trong những chiến trường tranh cử tổng thống nổi bật nhất năm nay.
Ngoài các lá phiếu bầu qua bưu điện, tất cả các tiểu bang đầu tiên đều cung cấp một số phiên bản bỏ phiếu trực tiếp, mặc dù các quy tắc và ngày bỏ phiếu khác nhau đáng kể. Việc bỏ phiếu trực tiếp sớm sẽ bắt đầu sớm nhất là vào ngày 20 tháng 9 tại một số tiểu bang.
Tại Pennsylvania, một tiểu bang quan trọng khác, các lá phiếu sẽ được gửi qua bưu điện 50 ngày trước cuộc tổng tuyển cử, diễn ra vào ngày 16 tháng 9.
Hội đồng Bầu Cử cho biết, ngoài Pennsylvania, các tiểu bang bắt đầu gửi phiếu bầu cho cử tri hơn 45 ngày trước ngày bầu cử là Arkansas, Delaware, Kentucky, Minnesota, North Carolina, South Dakota, Tennessee, West Virginia và Wisconsin. Trong khi đó, Alabama, Idaho, Indiana, Louisiana, Michigan, New Jersey, Oklahoma, Rhode Island, Texas, Virginia và Wyoming sẽ bắt đầu gửi phiếu bầu cho cử tri 45 ngày trước cuộc bầu cử.
Tại North Carolina, Robert F. Kennedy, người đã ủng hộ tổng thống Trump vào tháng trước, sẽ vẫn có tên trên lá phiếu của tiểu bang, theo thông báo của Hội đồng Bầu cử Tiểu bang.
Hội đồng cho biết vào ngày 29 tháng 8, “Khoảng 2 triệu lá phiếu trên toàn tiểu bang đã được in tên Kennedy và những lá phiếu đầu tiên sẽ được gửi đến những cử tri vắng mặt trong tám ngày nữa”.
Cuộc tranh luận đầu tiên cho ứng cử viên tổng thống được ấn định vào ngày 10 tháng 9 giữa tổng thống Trump và phó tổng thống Kamala Harris, ứng cử viên của đảng Dân Chủ có đạt được thỏa thuận và thực hiện được hay không vẫn còn là ẩn số. Cuộc bầu cử tổng thống sẽ được diễn ra cùng lúc với cuộc bầu cử vào Thượng Viện và Hạ Viện Hoa Kỳ. Một số tiểu bang cũng sẽ tổ chức các cuộc bầu cử Thống Đốc và các cơ quan lập pháp Tiều bang. Những vấn nạn như tội phạm, giáo dục, nhập cư, chăm sóc sức khỏe, nạn phá thai, quyền người đồng tính, tình trạng kinh tế, liêm chính trong bầu cử, biến đổi khí hậu, suy sụp nến Dân chủ và những vụ kiện chống lại cựu Tổng thống Trump sẽ là những vấn đề hàng đầu trong chiến dịch tranh cử. Trong lịch sử Hoa Kỳ chưa có một cuộc bầu cử nào có nhiều biến động như năm nay.