Khó khăn đang chờ đợi Cựu TT Trump
Thái Hóa Lộc
Tin từ CNN ngày 7 tháng 2 năm 2024, tòa án phúc thẩm tại Washington DC phán quyết rằng cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump không được miễn trừ trách nhiệm hình sự về hành động gây ra khi còn đương chức. Hội đồng gồm 3 thẩm phán cho rằng việc ông Trump khẳng định mình được miễn trừ trách nhiệm hình sự về hành động gây ra khi còn đương chức "không được hỗ trợ bởi tiền lệ, lịch sử hoặc văn bản, cấu trúc của hiến pháp".
"Lập trường của cựu Tổng thống Trump sẽ làm sụp đổ hệ thống quyền lực phân lập của chúng ta bằng cách đặt tổng thống ngoài tầm với của cả 3 nhánh. Chúng tôi không thể chấp nhận rằng văn phòng tổng thống đặt những người từng giữ chức vụ của mình lên trên luật pháp trong suốt thời gian sau đó", theo phán quyết.
Phán quyết này là một trở ngại pháp lý lớn đối ông Trump, ứng cử viên hàng đầu cho vị trí đại diện đảng Cộng hòa tranh cử Tổng thống Mỹ vào năm nay và là cựu tổng thống đầu tiên bị truy tố hình sự. Một phát ngôn viên cho biết ông Trump dự định nộp đơn kháng cáo. Viết trên mạng xã hội Truth Social của mình, ông Trump chỉ trích phán quyết và nói rằng nó có nghĩa là "một tổng thống sẽ ngại hành động vì sợ bị đảng đối lập trừng phạt sau khi rời nhiệm sở".
"Một tổng thống Mỹ phải có quyền miễn trừ đầy đủ để hoạt động bình thường và làm những gì phải làm vì lợi ích của đất nước chúng ta. Một phán quyết hủy diệt quốc gia như thế này không thể được phép tồn tại", ông viết. Tòa phúc thẩm tạm dừng phán quyết cho đến ngày 12.2 để tạo cơ hội cho ông Trump kháng cáo lên Tối Cao Pháp Viện nơi có thể quyết định xem nên thụ lý vụ việc hay cho phép phán quyết của tòa cấp dưới có hiệu lực. Ông Trump dự kiến sẽ bị đưa ra xét xử ở Washington DC vào ngày 4.3 với cáo buộc âm mưu lật ngược kết quả cuộc bầu cử năm 2020 mà ứng viên đảng Dân chủ Joe Biden đã giành chiến thắng.
Một phán quyết của Tối cao Pháp viện vào ngày 8 tháng 2 sắp tới và nhiều kháng cáo khác nhau có thể thay đổi quỹ đạo của chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2024. Cựu Tổng thống (TT) Donald Trump đang chuẩn bị vượt qua chặng đường tranh cử đầy chông gai vào tháng Hai và tháng Ba tới giữa lúc ông phải đối mặt với nhiều cuộc chiến tại tòa án và các vấn đề pháp lý tương đối chưa được kiểm chứng có thể ảnh hưởng đến cuộc đua năm 2024.
Mặc dù ông đã giành chiến thắng trong các cuộc họp bầu ở Iowa và cuộc bầu cử sơ bộ ở New Hampshire với tỷ số cách biệt hai con số, nhưng một số cuộc bầu cử sơ bộ vẫn đang chờ đợi cựu TT Trump vào tháng Hai và tháng Ba trước đối thủ duy nhất còn lại của ông, bà Nikki Haley, một cựu thống đốc South Carolina và từng là đại sứ Liên Hiệp Quốc của ông Trump.
Vào ngày 24/02, tiểu bang South Carolina quê hương của bà sẽ tổ chức cuộc bầu cử sơ bộ — thường được xem là một tiểu bang dẫn đoàn, và trong những tuần tiếp theo, hơn 20 cuộc bầu cử sơ bộ và họp bầu sẽ diễn ra. Nhưng trước khi bà Haley và cựu TT Trump so tài vào Siêu Thứ Ba, ngày 04/03, Tối cao Pháp viện sẽ nghe các cuộc tranh luận trực tiếp về việc liệu cựu TT Trump có được phép tranh cử hay không.
Vào ngày 08/02, Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ (SCOTUS) sẽ xem xét liệu Mục 3 của Tu chính án thứ 14 có thực sự ngăn cản cựu TT Trump xuất hiện trên lá phiếu của Colorado hay không. Cả Đổng lý Tiểu bang Maine lẫn Tòa án Tối cao Colorado, với phán quyết của tòa án này đang được các thẩm phán [Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ] xem xét, đều bày tỏ quan điểm giống với các vụ kiện khác trên khắp đất nước khi lập luận rằng cựu TT Trump đã tham gia vào kiểu nổi dậy khiến ông bị tước tư cách tham gia cuộc bỏ phiếu mà Mục 3 yêu cầu đối với “[các] viên chức của Hoa Kỳ.”
Nhóm pháp lý của cựu TT Trump đã lập luận, như một tòa án cấp dưới ở Colorado đã nêu ra, rằng ông không thuộc loại viên chức được nhắc đến trong tu chính án sau Nội Chiến này. Lập luận đó chỉ là một trong nhiều cách diễn giải mà SCOTUS có thể chọn dùng để duy trì tư cách hợp lệ của cựu TT Trump, ngay cả khi tư cách này chỉ là tạm thời. Đối mặt với ngày càng nhiều những lời kêu gọi cải tổ và ngày càng giảm sự ủng hộ sau khi lật ngược phán quyết vụ Roe kiện Wade, Tối cao Pháp viện đang bước vào một năm với áp lực to lớn về mặt tổ chức. Các vụ án liên quan đến ngày 06/01 và các vấn đề xã hội gay gắt đang diễn ra cùng với các phiên tòa khác nhau xét xử cựu TT Trump, có thể sẽ dẫn đến nhiều kháng cáo khi những vụ án này được cơ quan tư pháp giải quyết xong. Phần lớn những rắc rối pháp lý hiện nay của cựu TT Trump bao gồm các câu hỏi về tính hợp pháp của cuộc bầu cử trước đó.
Điều làm vấn đề trở nên phiền phức hơn chính là bản chất tương đối chưa được kiểm chứng của các vấn đề pháp lý khác mà cựu TT Trump phải đối mặt tại các tòa án. Ngoài Mục 3, các khái niệm pháp lý về đặc quyền hành pháp và quyền miễn trừ của tổng thống có thể sẽ xuất hiện trong bối cảnh không chắc chắn về cách thức chính xác mà những quyền này bảo vệ các cựu tổng thống. Việc kéo dài tiến trình xét xử sẽ khiến chiến dịch tranh cử theo cách thông thường trở nên khó khăn hơn, nhưng các thẩm phán có thể chấp thuận cho ông khi ông đang vận động tranh cử. Tuy nhiên, cựu TT Trump cũng ở vị thế hưởng lợi từ việc kéo dài thời gian xét xử vì làm như vậy sẽ khiến ông có thể tự ân xá hoặc chấm dứt các cuộc truy tố của DOJ sau khi nhậm chức trong trường hợp đắc cử. Việc dời ngày xét xử đó có thể có nghĩa là bà Haley sẽ phải đối mặt với ít sự chú ý hơn về các vụ kiện đang diễn ra của cựu TT Trump và vai trò của ông trong ngày 06/01 — những vấn đề mà bà có vẻ không sẵn lòng nói đến.
Ông Henry Olsen, thành viên cao cấp của Trung tâm Đạo đức và Chính sách Công cộng, nói với The Epoch Times: “Điều căn bản là những người ủng hộ Đảng Cộng Hòa đang hết sức tin tưởng rằng ông Trump đang bị chèn ép.” Ông nói thêm rằng mặc dù con đường trở thành đề cử viên Đảng Cộng Hòa của bà Haley không phải là thông qua cơ sở cử tri “MAGA”, nhưng “bà ấy cần giành được một tỷ lệ phần trăm đáng kể những người thích ông Trump và nghĩ rằng ông ấy đang bị chèn ép, nhưng vẫn sẵn lòng xem xét người khác.”. Ông Olsen cho rằng Thống đốc Florida Ron DeSantis đã không đi theo con đường đó trước khi rời bỏ cuộc đua hồi tháng Một. Bất chấp những khó khăn đang vây phủ nhưng những người ủng hộ cựu Tổng thống Trump dường như đều đồng ý rằng, dù những rắc rối pháp lý tấn công dữ dội, nhưng ông vẫn sống đúng với biệt danh “Teflon Don” của mình. Ông Rahmani nói: “Ông Trump có lực ảnh hưởng vững chắc trong đảng … ông ấy được làm từ nhựa Teflon hoặc thép, hoặc bất cứ thứ gì quý vị muốn cho là. Ông ấy rõ ràng là miễn dịch và các quy tắc thông thường không áp dụng đối với ông. Với bất kỳ ai khác, ngay cả khi chỉ có một bản cáo trạng duy nhất … thì họ cũng phải từ bỏ. Còn ông ấy thì chỉ có thêm sức mạnh. Điều này thực sự, quả thật là rất thú vị.” Ông Rahmani nói thêm, “Cựu Tổng thống Trump có thể bị kết án, và vẫn có khả năng ông ấy thắng, điều này thật điên rồ đối với tôi với tư cách là một luật sư đồng thời là một cựu công tố viên, nhưng tại thời điểm này, tôi thực sự sẽ không bao giờ cho rằng ông ấy ông có khả năng.”.
Năm Giáp Thìn, năm bầu cử tổng thống Mỹ, một cuộc bầu cử quan trọng nhất lịch sử vì nó đã được dạo đầu bằng những điều kỳ cục nhất lịch sử, với những ứng cử viên gan lì nhất lịch sử. Nhiều chiêu trò chính trị mới lạ được tung ra, báo trước một tương lai không bình thường của đất nước Hoa Kỳ và trên thế giới...
