Một khi bà Kamala Harris lên làm Tổng Thống Hoa Kỳ!
Thái Hóa Lộc
Trong cuộc họp báo tại Việt Nam, Tổng Thống Hoa Kỳ Joe Biden vì chưa thích ứng sự thay đổi thời gian, cuộc họp báo phải ngưng lại giữa chừng. Lời nói nửa đùa nửa thật của ông đã lại làm trò cười cho cả thế giới, ông nói “Không biết quý vị thế nào chứ, nhưng tôi thì sẵn sàng đi ngủ đây.” Cô tham vụ báo chí hoảng sợ, vội vàng thông báo: “Cuộc họp báo đã chấm dứt, cảm ơn quý vị”.
Tuy nhiên hôm thứ hai ngày 4 tháng 9, Tổng thống Joe Biden khoe rằng vì là một người 80 tuổi nên ông đã đang được cấp cho “một chút sáng suốt” và rằng ông vẫn muốn tiếp tục sự nghiệp chính trị. Tuy nhiên, các cuộc khảo sát cho thấy rằng ngày càng nhiều cử tri Mỹ bày tỏ nghi ngờ về sức khỏe thể chất và tinh thần của vị tổng thống đương nhiệm. Phát biểu tại một sự kiện kỷ niệm Ngày Lao động ở thành phố Philadelphia, ông Biden đã phát biểu ứng khẩu rằng một số người nói “quý vị biết đấy, họ nói rằng Biden, ông đang già rồi, ông lão”.
“Vâng, hãy đoán xem là gì nào?” ông Biden tiếp tục. “Tôi có thể nói thế này – thứ duy nhất đến cùng với tuổi tác là một chút sáng suốt. Tôi đã đang làm điều này lâu hơn bất kỳ ai, và tôi, đoán xem là gì? Tôi sẽ tiếp tục làm việc này với sự giúp đỡ của quý vị”.
Mới chưa đến một tuần trước, ông Biden đã bị bối rối không trông thấy lối đi trong khi tới thăm trụ sở của Cơ quan Quản lý Khẩn cấp Liên bang (FEMA) tại Washington DC, phải hỏi một trợ lý rằng, “tôi đang đi đâu đây” khi ông rời khỏi bục phát biểu. Tuổi cao và sự suy giảm nhận thức của ông Biden đã đang được các thành viên của cả Đảng Cộng hòa và Đảng Dân chủ nêu bật nhiều lần.
Theo một khảo sát Wall Street Journal công bố hôm thứ Hai (4/9), 60% cử tri không tin ông Biden đã 80 tuổi có sức khỏe tinh thần phù hợp với công việc tổng thống, và 73% tin rằng ông quá già để nắm giữ vị trí đó.
Các cuộc khảo sát khác được thực hiện từ khi ông Biden bước vào nhiệm sở cũng đã cho ra những kết quả tương tự. Trong khi đó, cựu Tổng thống Donald Trump, đối thủ tiềm năng của ông Biden trong cuộc bầu cử 2024, đã tuyên bố rằng vị lãnh đạo Tòa Bạch Ốc đương nhiệm có thể sẽ không tham gia tranh cử vào năm tới.
“Tôi nghĩ sức khỏe tinh thần của ông ta tồi tệ hơn sức khỏe thể chất, nhưng về mặt thế chất ông ta xác thực không phải là một vận động viên thi ba môn phối hợp hoặc là bất kỳ kiểu vận động viên nào”, ông Trump nói với bình luận viên chính trị gạo cội Tucker Carlson vào tháng trước. “Anh hãy nhìn ông ta mà xem, ông ta không thể đi lên trực thăng. Ông ta khi đi bộ, ông không thể nhấc hai bàn chân lên khỏi mặt cỏ. Anh biết đám cỏ ở Tòa Bạch Ốc đó chỉ cao 2 inch, đúng không nào? Chúng không quá cao, nhưng anh nhìn ông ta xem, ông ta đi trông giống như đang đi trên những chiếc tăm vậy”, ông Trump tiếp tục.
Mặc dù ông Trump rõ ràng minh mẫn và sắc sảo hơn ông Biden, nhưng độ tuổi của cựu tổng thống cũng là một vấn đề khiến một số cử tri quan ngại. Cựu tổng thống sẽ bước sang tuổi 78 khi người Mỹ tham gia bỏ phiếu bầu tổng thống thứ 47 vào tháng Mười Một năm tới. Một cuộc khảo sát của NBC hồi tháng Sáu cho thấy rằng 55% cử tri bày tỏ quan ngại về sức khỏe thế chất và tinh thần của ông Trump.
Cũng trong cuộc khảo sát đó của NBC, 68% cử tri bày tỏ lo ngại về sức khỏe thể chất và tinh thần của ông Biden, tăng từ 51% trong cuộc khảo sát trước cuộc bầu cử 2020. Đáng chú ý, 43% đảng viên Đảng Dân chủ nói rằng họ lo ngại từ mức trung bình đến cao về sức khỏe của ông Biden, tăng từ 21% trong cuộc khảo sát năm 2020.
Nhiều người tự hỏi Biden tệ như vậy nhưng tại sao tới nay đảng Dân Chủ vẫn không tìm người thay thế cho cuộc bầu cử Tổng Thống năm 2024? Thật ra Biden đã tin chắc rằng ông ta sẽ tái đắc cử, cũng như cuộc bầu cử Tổng Thống năm 2020!
Sự quan tâm đến tuổi già và sức khỏe của Tổng Thống Biden, chúng ta nghĩ ngay đến bà Phó Tổng Thống đương nhiệm Kamala Harris. Từng là công tố viên rồi giữ chức vụ tổng chưởng lý của California và thượng nghị sĩ Mỹ, người phụ nữ 58 tuổi này năm 2020 đã trở thành phó tổng thống nữ đầu tiên, gốc Á đầu tiên, và da đen đầu tiên trong lịch sử Hoa Kỳ. Năm ngoái, bà làm tổng thống tạm quyền trong thời gian 85 phút khi ông Biden đang trải qua nội soi – đây là có thể lần gần nhất bà tới Phòng Bầu dục.
Tuy nhiên qua dư luận và thực tế bà Harris không được ủng hộ bằng tổng thống Biden, và một số cử tri đặt câu hỏi về năng lực của bà. Từ khi nhậm chức, bà đã bị giao những vấn đề khó khăn nhất của chính phủ, bao gồm vấn đề dòng người nhập cư ở biên giới phía nam Hoa Kỳ. Chuyện liên tục thay đổi nhân viên và tinh thần xuống thấp của văn phòng phó tổng thống càng làm vấn đề tệ hơn.
Nhưng những người ủng hộ phó tổng thống – bao gồm số người hâm mộ trên mạng được gọi là “K-Hive” – cho là bà bị đối xử bất công và phân biệt giới tính.
Trong cuộc trả lời phỏng vấn chương trình “Face the Nation” của CBS vào Chủ Nhật 10 Tháng Chín 2023 về việc bà chuẩn bị như thế nào để ngồi ghế tổng thống nếu Joe Biden không thể tiếp tục đảm đương nhiệm vụ bởi vấn đề sức khỏe, Phó Tổng thống Kamala Harris trả lời ngay: “Vâng, tôi sẵn sàng, nếu cần thiết”.
Và trong chương trình “Meet the Press” của NBC vào cuối tuần qua, khi được hỏi chuyện gì sẽ xảy ra nếu vấn đề tuổi tác cản trở Joe Biden không thể đi tiếp, Thống đốc California Gavin Newsom trả lời: “Tôi nghĩ đương nhiên bà phó tổng thống sẽ là người thay thế”.
Tuy nhiên, với cử tri Mỹ, họ không suy nghĩ đơn giản như vậy, dù theo luật và Hiến pháp thì việc bà Kamala Harris thay thế ông Joe Biden là “đương nhiên”. Trong cuộc thăm dò CBS News/YouGov được thực hiện từ ngày 5 đến ngày 8 Tháng Chín 2023 với 2,335 đối tượng ở Mỹ, có đến 42% ý kiến cho biết những gì mà Kamala Harris đang làm khiến họ nghĩ xấu về chính quyền Biden, so với chỉ 18% cho rằng công việc đó khiến họ suy nghĩ tốt hơn.
Trong khi 76% đảng viên Đảng Cộng hòa nói rằng chính bà Harris là người khiến họ suy nghĩ tệ hơn thì chỉ 41% đảng viên Đảng Dân chủ cho rằng bà ấy khiến họ suy nghĩ tốt hơn (về Nội các Biden). Những cử tri độc lập (không thuộc đảng phái nào) nghiêng hẳn về phía “tệ hơn” – 48% so với 9%. Tương tự, chỉ 30% đảng viên Đảng Dân chủ cho biết họ cảm thấy “thích thú” Harris với tư cách là người đồng hành cùng Biden. Trong khi 3/4 đảng viên Đảng Dân chủ cho biết họ “hài lòng” Harris, thì con số “thích thú” đó đã giảm gần một nửa so với thời điểm ngay sau khi Biden chọn bà cho vị trí liên danh năm 2020. Thời điểm đó, 58% tỏ ra nhiệt tình.
Với không ít người bên phe Cộng hòa (GOP), việc Kamala Harris ngồi ghế tổng thống là một cơn ác mộng kinh hoàng. Thậm chí Nikki Haley, ứng cử viên GOP, còn nói (vào ngày 11 Tháng Chín 2023) rằng “Chúng ta sẽ chìm trong một thế giới đau thương nếu Kamala Harris trở thành tổng thống” (“We will be in a world of hurt if Kamala Harris becomes president”).
Phần mình, Kamala Harris nói rằng việc GOP nã đạn vào bà liên tục thời gian gần đây cho thấy phe Cộng hòa “sợ hãi” (“scared”) như thế nào. “Họ cảm thấy cần phải tấn công vì họ sợ rằng chúng tôi sẽ giành chiến thắng dựa trên thành tích công việc mà Joe Biden và tôi cũng như nội các của chúng tôi làm”, Harris nói trên chương trình “Face the Nation” của CBS.
Nhìn chung, hơn hai năm qua, những gì Kamala Harris để lại chỉ là sự thất vọng. Chức danh Phó Tổng thống Hoa Kỳ thường là hữu danh vô thực và phó tổng thống thường chỉ ngồi chơi xơi nước; tuy nhiên, thể hiện của Harris cho thấy bà thậm chí còn mờ nhạt hơn cả vậy. Những sự xuất hiện của bà trên các chuyến công du gần như chẳng để lại ấn tượng gì.
Một cuộc thăm dò khác của YouGov được thực hiện vào Tháng Năm cho thấy 48% người Mỹ nhận định rằng Harris chưa sẵn sàng đảm nhận chức tổng thống (so với 32% ý kiến ủng hộ). Cần nhắc lại, trước thời điểm nước Mỹ đi bầu năm 2008, một cuộc thăm dò Fox News cho thấy 74% đảng viên Đảng Dân chủ “rất” thoải mái với việc ứng cử viên Phó Tổng thống của Dân chủ lúc bấy giờ là Joe Biden làm tổng thống, và 62% đảng viên Đảng Cộng hòa “rất” thoải mái với việc ứng cử viên Phó Tổng thống của đảng Cộng hòa Sarah Palin làm tổng thống. Bây giờ, một cuộc thăm dò gần đây của Đại học Suffolk cho thấy chỉ 57% đảng viên Đảng Dân chủ cho biết họ “rất thoải mái” với việc Harris trở thành tổng thống.
Với những kết quả thăm dò như thế này, câu hỏi đặt ra trước mắt là bà Kamala Harris có thể tác động đến cảm xúc cử tri và sự hiện diện của bà ảnh hưởng như thế nào đến lá phiếu của ông Joe Biden trên đường đua tái tranh cử của ông; hoặc nếu ông Joe Biden không thể đi tiếp thì liệu Kamala Harris có đủ sức mạnh chính trị để đại diện cho Dân chủ tranh cử với Cộng hòa trong mùa bầu cử 2024?
