Ông Trump ở ngã ba đường
Thái Hóa Lộc
Cựu Tổng Thống 45 Donald Trump đã tuyên bố sẽ tái tranh cử tổng thống Hoa Kỳ vào năm 2024, lời tuyên bố được đưa ra trong một bài phát biểu tại dinh thự Mar-a-Lago của ông ở Florida vào tối thứ Ba (15/11) theo giờ địa phương.“Chúng tôi luôn biết rằng đây không phải là sự kết thúc, mà là khởi đầu của cuộc chiến giải cứu giấc mơ Mỹ của chúng tôi,” ông nói. “Để làm cho nước Mỹ vĩ đại và huy hoàng trở lại, tối nay tôi tuyên bố ứng cử Tổng thống Hoa Kỳ.”
Ông Trump là tổng thống đầu tiên bị luận tội hai lần – một lần vì cáo buộc lạm dụng quyền lực và một lần vì kích động nổi loạn nhưng không có yếu tố buộc tội.
Trong bài phát biểu, ông Trump nhắc lại quãng thời gian làm tổng thống của mình, nói rằng Hoa Kỳ đã sẵn sàng cho một "thời kỳ hoàng kim".Ông nói: “Sự trở lại của nước Mỹ bắt đầu ngay bây giờ. “Khi tôi rời nhiệm sở, Hoa Kỳ đã sẵn sàng cho thời kỳ vàng son của mình, đất nước chúng ta đang ở đỉnh cao của quyền lực, thịnh vượng và uy tín.”. Jared Mondschein, giám đốc nghiên cứu tại Trung tâm Nghiên cứu Hoa Kỳ tại Đại học Sydney, nói với SBS News rằng các cuộc luận tội sẽ chỉ ảnh hưởng đến cuộc tranh cử tổng thống trong tương lai nếu ông Trump bị kết án. "Ông ấy đã bị luận tội hai lần nhưng ông ấy chưa bao giờ bị kết án."
Ông Mondschein cho biết mặc dù việc tranh cử tổng thống về mặt kỹ thuật sẽ không ảnh hưởng đến các vụ kiện pháp lý liên quan đến ông Trump, nhưng nó có thể khiến các cuộc điều tra trở nên khó khăn hơn. "Tranh cử tổng thống sẽ không mang lại cho ông ấy bất kỳ quyền miễn trừ nào, nó chỉ khiến mọi thứ trở nên phức tạp hơn", ông Mondschein nói.
"Điều tra một ứng cử viên chính trị là rất phức tạp... thực sự rất khó để thực hiện điều đó một cách công bằng, đó là điều nhạy cảm về chính trị, ông Trump vẫn là ứng cử viên được lòng đảng Cộng hòa nhất. Ông Mondschein cho biết mặc dù cựu tổng thống có "cơ sở ủng hộ mạnh mẽ" trong đảng Cộng hòa, nhưng không rõ liệu điều đó có chuyển thành phiếu bầu trên cả nước hay không.
Ông Donald Trump có lẽ là người có nhiều khả năng giành được đề cử năm 2024 nhất, chỉ trong 24 giờ qua đã có một cuộc thăm dò được đưa ra hỏi mọi người nếu cuộc bầu cử tổng thống năm 2024 của Đảng Cộng hòa được tổ chức hôm nay, bạn sẽ bỏ phiếu cho ai và Donald Trump được 47%, Ron DeSantis được 33%," ông Mondschein nói.
Sau khi FBI tịch thu các tài liệu mật của quốc gia tại nhà Donald Trump, lập tức Đảng Cộng Hòa đứng sau lưng cựu Tổng Thống để bảo vệ ông ta.
Tuy nhiên, 4 tháng sau, tình hình khác hẳn, ít nhất là bây giờ, sau khi Ủy Ban Điều Tra Hạ Viện về ngày 6 tháng Giêng chuyển hồ sơ cho Bộ Tư Pháp để nơi đây quyết định truy tố Trump, thì những chính khách Cộng Hòa lẳng lặng tránh ngày lịch sử này, trong khi những người khác thì đang suy nghĩ có nên nhẩy vào bênh vực hay không, hoặc chẳng làm gì cả.
Thượng Nghị Sĩ Cộng Hòa, thủ lãnh thiểu số, Mitch McConnell, người từng yêu cầu một cuộc giải thích trực tiếp và đầy đủ của FBI, nói với phóng viên rằng: “Cả nước đều đã biết ai là trách nhiệm về ngày đó rồi”. Thượng Nghị Sĩ Josh Hawley, Cộng Hòa, MO., người từng kêu gọi Bộ Trưởng Tư Pháp từ chức khi cho trát tòa để xét nhà Trump, lại yên lặng, và chỉ chú trọng về những lầm lỡ của FBI. Thống đốc Maryland Larry Hogan, người từng nói là Trump phải chịu trách nhiệm về việc tấn công điện Capitol, nói với The Associated Press ngay sau khi Ủy Ban Hạ Viện bỏ phiếu: “Không có ai được ngồi trên Luật Pháp”.
Những phản ứng trên đã chỉ dấu cho thấy là vùng đất chính trị đã dồn nhanh khỏi Trump khi ông ta đối diện với những đe dọa về luật pháp lần thứ 3 trong môt nhiệm vụ Tổng Thống. Đó cũng là chỉ dấu thay đổi cho một đảng đã được định nghĩa, trên tất cả, gồm những kẻ trung thành tuyệt đối với Trump dưới bất cử hình thức nào trong vòng 6 năm qua.
Ngày thứ Hai vừa qua, trong cuộc thảo luận của Ủy Ban ngày 6 tháng Giêng đã cho thấy họ đã làm việc cả năm trời với hơn 1000 nhân chứng, 10 cuộc truyền hình công chúng trên 1 triệu hồ sơ. Ủy Ban này, mà lãnh tụ Cộng Hòa Hạ Viện, Kevin McCarthy tẩy chay, sẽ tan hàng vào ngày 3 tháng 1 năm 2023 tới đây, khi đảng Cộng Hòa nắm đa số.
Hiện tượng Trump chưa biến mất hoàn toàn, nhưng đã bị đình trệ. Sự phản đối từ Đảng Dân Chủ đối với ông ấy và từ hầu hết các thành viên Đảng Cộng Hòa trước thời đại ông Trump quá cuồng loạn đến mức với bất kỳ ý tưởng nào, thậm chí ngay cả một lời cầu khẩn về việc ông ấy bắt đầu quay trở lại Tòa Bạch Ốc, đều gây ra sự gièm pha điên loạn trên các hãng truyền thông chính trị quốc gia vốn bài xích ông Trump quá khích và kích hoạt lại bộ máy công tố của Đảng Dân Chủ, chính thức là Bộ Tư pháp, về cơ bản là một nhiệm vụ để tiêu diệt ông Trump trong sáu năm qua.
Bất kỳ sự xuất hiện đầy tin cậy nào của vị cựu tổng thống (TT) này trong vai trò ứng cử viên đều tạo ra bầu không khí hỗn loạn ngột ngạt trong đời sống của công chúng Mỹ, đến mức đất nước này nhanh chóng mệt mỏi với điều đó và ông Trump phải chật vật trong các cuộc bầu cử. Ngay cả những ai tin rằng ông Trump đã bị tấn công một cách bất công và có lẽ đã bị cướp quyền tái tranh cử một cách bất hợp pháp, cũng có xu hướng phản đối việc tái tranh cử của ông. Điều này là bởi vì chỉ những người trung thành thực sự của ông ấy, khoảng 40% cử tri dường như là bất động (bất chấp niềm tin của nhóm Never Trump rằng số lượng cử tri của họ đã giảm trong hai năm qua), mới có thể chịu đựng được sự ồn ào và hỗn loạn đi kèm với cả sự nghi hoặc rằng ông Trump đang nghĩ về việc giành lại chức vụ quan trọng mà ông và hàng triệu người theo dõi ông tin rằng ông đã bị bãi nhiệm một cách bất công.
Các cuộc bầu cử giữa kỳ vừa qua đã chứng minh rằng một nỗi sợ hãi trước sự trở lại của ông Trump sẽ đối trọng với đa số ba chọi một trong số những người Mỹ tin rằng đất nước đang đi sai hướng và dẫn đến kết quả như hiện tại: một Thượng viện bị chia rẽ sâu sắc và khối đa số của Đảng Cộng Hòa thiếu thuyết phục tại Hạ viện. Đó là điều tốt nhất mà các cử tri có thể làm khi bỏ phiếu chống lại cả hai đảng. Đó là vấn đề nan giải: Đảng Dân Chủ không đủ năng lực, và với ông Trump, điều đó gây ra tranh cãi không thể chấp nhận được.
Bản thân ông Donald Trump đang ở ngã ba đường. Về phương diện chính sách, ông đã dễ dàng trở thành tổng thống thành công nhất kể từ thời TT Ronald Reagan. Bằng cách tái định vị Đảng Cộng Hòa để ủng hộ các nhóm thiểu số và tầng lớp kinh tế có thu nhập thấp bằng cách áp dụng chủ nghĩa tư bản truyền thống của Đảng Cộng Hòa và khuyến khích tạo việc làm ở các khu vực có thu nhập thấp, ông đã xóa bỏ nạn thất nghiệp một cách hiệu quả và tái tạo cơ sở cho đảng phái của mình. Bất chấp những kỹ thuật phi ngoại giao của mình, ông Trump cũng đạt được tiến bộ ấn tượng trong việc mở rộng tiến trình hòa bình ở Trung Đông, kiềm chế Iran và Bắc Hàn, đồng thời cải thiện liên minh NATO từ vị thế trước kia vốn là một liên minh của những kẻ nhân nhượng và những kẻ ăn bám.
Giờ đây, chúng ta biết rằng hầu hết tất cả những lời phàn nàn mà ông Trump đưa ra về hành vi bất hợp pháp của các đối thủ của ông đều là chính đáng qua “Hồ sơ Tweeter”được tiết lộ: FBI và các cơ quan tình báo cao cấp đã cố tình biến bản thân họ thành những công cụ kẻ thù nhằm đánh bại ông và sau đó khiến ông Trump bất động. Vụ đàn hặc đầu tiên là vô nghĩa, vì ông Trump vốn chỉ yêu cầu sự thật từ tổng thống Ukraine chứ không yêu cầu buộc tội liên quan đến các hoạt động thương mại của gia đình Biden tại quốc gia đó. Và bây giờ chúng ta biết rằng những việc bất thường đáng kể đã có thể xảy ra, điều mà vị tổng thống đương thời, với tư cách là người đứng đầu cơ quan chấp pháp của Hoa Kỳ, hoàn toàn có lý khi đưa ra đối tượng của một cuộc điều tra trung lập.
Giờ đây chúng ta biết rằng các nền tảng truyền thông xã hội đã bóp méo chiến dịch của ông Trump một cách toàn diện như thế nào. Và từ lâu chúng ta đã biết rằng các quy tắc bỏ phiếu và kiểm đếm phiếu ở một số tiểu bang quan trọng và tranh chấp sít sao đã bị thay đổi, không phải do cơ quan lập pháp tiểu bang theo như Hiến Pháp yêu cầu, mà là do các thống đốc và tòa án tiểu bang được bầu chọn. Ông Trump không hề mong muốn có một cuộc nổi dậy vào ngày 06/01/2021, và những kẻ côn đồ phá hoại thủ đô không có mối liên hệ nào với ông. Ông không vi phạm Đạo luật Gián điệp, và mặc dù lời bạch thoại của ông chắc hẳn có thể đã rõ ràng hơn, nhưng ông không ủng hộ việc loại bỏ Hiến Pháp; ông đưa ra quan điểm rằng Hiến Pháp đã cho thấy là chưa đủ để bảo đảm cho các cuộc bầu cử được công bằng. Tuy nhiên ông Trump có thể làm giảm sự hỗn loạn đó bằng cách chấp nhận và thận trọng trong những nhận xét của mình khi ông tuyên bố chiến dịch tái đề cử.
Cựu TT Trump sẽ phải là một ông Trump mới và ít gây tranh cãi hơn nhiều. Nếu không, ông ấy có thể sẽ không được tái đề cử. Ông Trump nếu không thể nâng tầm cạnh tranh của mình và biến bản thân mình thành một mục tiêu ít dễ dãi hơn, thì tốt hơn hết là ông ấy nên để ông Ron DeSantis hoặc một trong những ứng cử viên tiềm năng xuất sắc khác của Đảng Cộng Hòa hoàn thành công việc dang dở của mình…
