Quá khứ ngày 6 tháng Giêng ám ảnh của cuộc bầu cử 2024

Thái Hóa Lộc

Cuộc bầu cử sắp tới ở Hoa Kỳ sẽ không thoát ngoài trọng tâm của đương kim Tổng thống Joe Biden và cựu nguyên thủ quốc gia Donald Trump. Cả hai sẽ hướng "về quá khứ", liên quan cuộc bầu cử năm 2020 và vụ tấn công Điện Capitol tiếp theo, qua nhận định trên tờ báo Wall Street Journal.

Những ngày đầu tiên khởi động cuộc vận động tranh cử, đương kim Tổng thống Biden và cựu Tổng thống Trump đã hướng tới một cuộc tái đấu với những lời đã kích lẫn nhau một cách quyết liệt.

Ngày 6/1 năm 2024, Tổng thống Joe Biden bắt đầu cho chiến dịch tái tranh cử của mình bằng những lời chỉ trích gay gắt đối với đối thủ tiềm năng là cựu Tổng thống Donald Trump. Ông Biden đánh dấu 3 năm kể từ các cuộc bạo loạn ngày 6/1 tại Đồi Capitol của những người ủng hộ ông Trump ngày 6 /1/2021 bằng bài phát biểu tranh cử  tại tiểu bang Pennsylvania lên án ông Trump, và cam kết rằng sẽ coi việc bảo vệ và duy trì nền dân chủ là lời hứa trọng tâm của mình trong cuộc tranh cử này. Tổng thống đương nhiệm Biden nhấn mạnh: “Dân chủ … chính là nội dung của cuộc bầu cử (Tổng thống) năm 2024". Ông Biden đồng thời cảnh báo nền dân chủ Mỹ sẽ gặp nguy hiểm nếu người tiền nhiệm của ông (ám chỉ ông Donald Trump) quay trở lại Tòa Bạch Ốc.

Ngược lại,trong khi đó bài phát biểu vận động tranh cử tại bang Iowa ngày 6/1/2024, cựu tổng thống Trump đã hứa sẽ “cứu nước Mỹ” bằng cách giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 11 trước đối thủ của ông là  đương kim TT Joe Biden, người mà ông gọi là “tổng thống tồi tệ nhất trong lịch sử Hoa Kỳ”, kẻ đã khiến nước Mỹ “thất bại” và có nguy cơ gây ra “đệ tam thế chiến”.

Ba năm sau vụ tấn công vào điện Capitol ngày 6/1/2021, ông Trump khẳng định trong bài phát biểu tại hai thị trấn nhỏ Newton và Clinton thuộc bang Iowa, rằng ông sẽ chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 11 tới. Kỳ bầu cử năm 2020 cựu tổng thống đã thất bại. Dù không đưa ra bất cứ bằng chứng cụ thể nào, nhưng ông Trump vẫn tiếp tục khẳng định rằng các phiếu bầu cho ông đã bị “đánh cắp”. Cựu tổng thống tự hào rằng bản thân là "ứng cử viên duy nhất có khả năng cứu nước Mỹ khỏi thảm họa (gây ra bởi)  đối thủ của mình là TT Biden" và tự tin rằng mình sẽ chiến thắng ở bang Iowa vào cuối tuần này.

Từ New York, thông tín viên RFI Carrie Nooten cho biết thêm: Trong hai cuộc gặp cử tri ủng hộ, ông Donald Trump đã sử dụng lại chiến thuật ưa thích của mình: đầu tiên là chiếm lĩnh địa bàn và đặt mình vào vị thế  thống lĩnh. Ông tự coi mình là người chiến thắng, rồi kể lại chi tiết các cuộc thăm dò dư luận cho thấy ông là người chiến thắng từ nhiều tháng qua. Sau đó, trong bài phát biểu kéo dài hai tiếng đồng hồ, ông đã giảm mức độ nghiêm trọng của vụ bao vây điện Capitol, gọi những người nổi dậy hôm 6/1/2021, hiện đang bị ngồi tù là những "con tin" của chính phủ Mỹ, ông chỉ trích báo chí khi họ gọi mình là kẻ độc tài. Và trên hết, Trump đã phát động một cuộc tổng tấn công vào ông Joe Biden, người mà ông gọi với biệt danh “Joe kẻ lừa đảo”. Ông nói : “Bảng tổng kết của TT Biden là một chuỗi dài không ngớt yếu kém, bất tài, tham nhũng và thất bại. Ông cũng cáo buộc Biden đưa đất nước tới  gần “thế chiến thứ ba”, và cầm đầu một chiến dịch “báo động” nhằm chống lại ông, nêu ra mối nguy mà ông sẽ gây ra cho nền dân chủ.

Theo hãng tin AP, các cuộc bầu cử tổng thống Mỹ đã bị rung chuyển trong những năm gần đây bởi thảm họa kinh tế, những sai lầm đáng kinh ngạc, video bí mật và đại dịch. Nhưng đối với tất cả những xáo trộn đã tạo nên những chiến dịch tranh cử đó, sự biến động xung quanh cuộc tranh cử tổng thống năm nay có rất ít điểm tương đồng, đặt ra những thách thức sâu sắc cho tương lai của nền dân chủ Mỹ.

Trong những tuần tới, Tòa án Tối cao dự kiến ​​​​sẽ cân nhắc xem liệu các tiểu bang có thể cấm cựu Tổng thống Donald Trump tham gia bầu cử sơ bộ vì vai trò của ông trong việc lãnh đạo cuộc nổi dậy ngày 6 /1/2021 tại tòa nhà Quốc hội Mỹ hay không. Trong khi đó, tòa phúc thẩm liên bang đang cân nhắc lập luận của cựu Tổng thống Trump rằng ông được miễn bị truy tố.

Các hoạt động này đang diễn ra khi các công tố viên từ New York đến Washington và Atlanta truy tố ông Trump với 91 tội danh trong 4 vụ án hình sự liên quan đến mọi thứ từ vai trò của ông trong cuộc nổi dậy cho đến nỗ lực lật ngược kết quả cuộc bầu cử năm 2020.

Tùy thuộc vào diễn biến kháng cáo của ông Trump, ứng cử viên của Đảng Cộng Hòa này có thể phải hầu tòa sớm nhất là vào ngày 4/3, một ngày trước "Siêu Thứ Ba", đặt ra tiền lệ chưa từng có trong lịch sử Hoa Kỳ.

Đối mặt với sự bất ổn như vậy, một số người cho rằng các quy tắc chính trị truyền thống sẽ được áp dụng vào năm 2024. Jim Messina, người quản lý quá trình tái tranh cử của cựu Tổng thống Barack Obama, cho rằng ông Trump rất có thể đánh bại ông Biden vào mùa thu năm nay, ngay cả khi cựu tổng thống Mỹ đang ngồi tù.

Kết quả sẽ có tác động lâu dài đến mọi thứ, từ tương lai của quyền phá thai và chính sách nhập cư cho đến vai trò của Mỹ trên thế giới. Chiến thắng của ông Trump sẽ làm tăng khả năng Mỹ sẽ từ bỏ Ukraine trong cuộc xung đột với Nga. 

Bối cảnh chính trị trong nước cũng có thể là phép thử cho cam kết của Tổng thống Biden với Israel, một chính sách có nguy cơ làm xói mòn vị thế của ông với các cử tri trẻ và người da màu, những thành phần quan trọng trong liên minh ủng hộ ông.

Trong khi đó, tình hình sẽ trở nên rõ ràng hơn vào ngày 15/01 khi các cuộc họp kín ở Iowa bắt đầu quá trình đề cử. Ông Trump đang giữ vị trí dẫn đầu trong hầu hết các cuộc thăm dò quốc gia, mặc dù cựu đại sứ Liên hợp quốc Nikki Haley và Thống đốc bang Florida Ron DeSantis đang tìm cách để vượt qua.

Hiện nhiều nhà lãnh đạo ở cả hai đảng đã tin chắc rằng ông Trump sẽ là ứng cử viên hàng đầu của Đảng Cộng hòa. Hơn 90 thành viên Đảng Cộng hòa tại Hạ viện, 18 thượng nghị sĩ và 7 thống đốc bang đã ủng hộ ông Trump. Trong khi các đối thủ cạnh tranh là bà Haley và ông DeSantis chỉ nhận được sự ủng hộ của 6 thành viên Đảng Cộng hòa tại Hạ viện, hai thống đốc và không có thượng nghị sĩ nào.

Cuộc bầu cử năm 2024 sắp tới dự kiến sẽ xảy ra những rủi ro đáng kể trên mạng và trong thế giới thực. Tình trạng bất ổn ngày 6/1/2021 tại Điện Capitol vẫn còn rỉ máu lại càng có khả năng gây hiểu lầm sẽ dẫn đến bạo lực, đặc biệt khi những câu chuyện đó được khuếch đại bởi những nhân vật nổi bật. Những tường thuật sai sự thật được sắp đặt nhằm làm suy yếu niềm tin vào quá trình bầu cử và gieo rắc sự nghi ngờ vào hệ thống chính trị Mỹ đã lan truyền trên mạng. Những kẻ cực đoan dự kiến ​​sẽ tăng cường nỗ lực huy động xung quanh các vấn đề văn hóa nóng bỏng như chủng tộc, nhập cư và quyền của người đồng giới.

Nước Mỹ đã chia rẽ sẽ càng chia rẽ hơn sau cuộc bầu cử năm 2024!