Sổ Tay Ký Thiệt kỳ - Tiếng vọng từ đáy lòng?

D. Nguyen là một thiếu nữ 19 tuổi, dân Mỹ gốc Việt, sinh ra tại Mỹ, hiện là một sinh viên Đại học. Cô rất thông minh, học giỏi, suốt những năm ở bậc Trung học luôn luôn được khen thưởng, và là một đứa con ngoan trong gia đình, được cha mẹ yêu thương, cưng chiều.

D. rất dễ thương, hiền lành, thật thà, ít nói, và ngây thơ, thường chỉ ra ngoài với cha mẹ, không bao giờ đi đâu một mình. Khi ở nhà, không học thì chỉ thích xem phim “cartoon” để giải trí.

Từ hai năm nay, D. vào Đại học và phải sống xa nhà, trừ những tháng hè hay những dịp lễ lớn, bố mẹ tới trường đón về xum họp với gia đình, gặp họ hàng, bà con. Hoàn toàn an vui, êm ả.

“Đùng một cái”, D. viết bức thư dưới đây bằng Anh ngữ và được ai đó dịch ra Việt ngữ cùng với nguyên văn gửi cho cha mẹ, bà con, họ hàng dưới hình thức một “email”:

Gia đình thân mến (Hoặc bất cứ ai từng quan tâm để nghe những gì tôi nói),

Tôi mệt mỏi vào thời điểm này. Tôi bị choáng ngợp và kinh hoàng trong vài năm qua.

Tôi đang gửi email cho bạn tất cả những điều này trong sự kiện gần đây về những gì đã xảy ra với vụ giết 8 phụ nữ châu Á trong một tội ác căm thù trong nước tại ba spa ngày thuộc sở hữu của châu Á ở Aceworth, Georgia ngày hôm qua. Nhưng KHÔNG, đây không phải là về một sự kiện đó. Tôi đang gửi email cho bạn tất cả những điều này ngày hôm nay bởi vì tôi không thể giữ im lặng nữa, và tôi thậm chí không ngạc nhiên tại sao chúng ta không nói về điều này.

Trong gần hai năm (và hoàn toàn ngay cả trước COVID-19), chúng tôi là một chủng tộc và một cộng đồng, với tư cách là người dân gốc Á châu và đảo Thái Bình Dương, một chủng tộc đã bị lu mờ và miêu tả là yếu đuối, phục tùng và thụ động. Chúng ta không thể chơi ngu ngốc và để tất cả chuyện này xảy ra với chúng ta. Gần 3.800 tội ác thù hận chống dân gốc Á châu đã được báo cáo chỉ trong năm qua và bạo lực bài ngoại đã tăng vọt ít nhất 150% (nguồn từ Zenerations.com) trên toàn thế giới.

Làm thế nào chúng ta chưa nghe về điều này? Phương tiện truyền thông chính thống của chúng ta (CBS, Fox news, v.v.) không nghĩ rằng các vấn đề của chúng ta đáng để đưa tin. Khi còn là thanh thiếu niên và có điện thoại thông minh, tất cả thông tin này, câu chuyện cá nhân, tin tức, là từ phương tiện truyền thông xã hội của tôi. Và điều đó đang nói lên điều gì đó.

Tôi đã chứng kiến những gì đang xảy ra trong hai năm qua, chia sẻ và lan truyền các bài đăng sau các bài đăng về những gì đang xảy ra, ước gì một sự thay đổi sẽ xảy ra, nhưng tôi chỉ là một tài khoản và một người, đằng sau màn hình làm như vậy chỉ với một cú chạm ngón tay. Tôi không biết mình có thể làm gì hơn nữa, nhưng những gì tôi có thể làm bây giờ, kể từ cuộc bầu cử năm 2020, phong trào Black Lives Matter, COVID-19, tôi đã truyền bá nhận thức.

Tôi không phải là một người nói nhiều, tôi có thể không tốt với lời nói, nhưng điều đó không ngăn tôi suy nghĩ về cảm giác của tôi về tất cả những chấn thương và căng thẳng này. Tôi là thế hệ tiếp theo và tôi sẽ không im lặng, và chúng ta cũng không thể để điều này xảy ra với các thế hệ tương lai của chúng ta sau chúng ta.

Nếu bạn đang nói điều này không liên quan đến tôi, chúng tôi là người Việt Nam và tất cả chúng ta đều ở cùng nhau châu Á. Chúng tôi đã làm việc trong các cửa hàng bán lẻ, tiệm làm móng, nhà hàng và làm thế nào chúng tôi có thể bỏ qua và tiếp tục từ anh chị em của chúng tôi bị bắt nạt, đánh đập, quấy rối, giết người, danh sách tiếp tục. Khi tôi đọc tin tức trên điện thoại nhỏ của tôi, những nạn nhân đó có thể là bạn bè và người thân của chúng tôi... Tôi nhìn chằm chằm vào màn hình đủ lâu và thức dậy vào ngày hôm sau để xem nhiều tin tức chồng chất lên tôi. Điều này là có thật, và sự phân biệt đối xử này sẽ không bao giờ kết thúc trừ khi chúng ta lên tiếng về nó. Tôi không thể đơn giản hóa việc này nữa.

Nếu bạn vẫn không biết tôi đang nói về điều gì hoặc nghĩ rằng tôi vẫn còn là một đứa trẻ suy nghĩ quá nhiều về mọi thứ (tôi 19 tuổi và ở trường đại học, ý bạn là tôi vẫn còn trẻ...), vui lòng làm nghiên cứu của bạn trước khi hỏi tôi. Tất cả chúng ta phải nhận thức được, không chỉ cảnh giác nếu có điều gì đó xảy ra với chúng ta, mà chúng ta phải thông minh, được thông báo và là một đồng minh hỗ trợ cộng đồng, bạn bè, gia đình, văn hóa của chúng ta. Tôi muốn tất cả các bạn hiểu rất nhiều về những điều này như bản thân tôi, những người đã trải qua nhiều năm làm người châu Á của tôi.

Tôi không yêu cầu tất cả các bạn làm bất cứ điều gì, tôi biết chúng tôi không thích sử dụng tiền của chúng tôi rất nhiều nhưng, tôi chỉ muốn chia sẻ những gì đã xảy ra trong những năm qua và cảm giác của tôi về điều này. Tôi thực sự không muốn nghe như tôi không phải là người duy nhất biết về điều này và không phải là người duy nhất tin vào những thứ này.  Ngoài ra, khi tôi chia sẻ thông tin này cho bạn, chúng ta hãy cố gắng không né tránh việc chia sẻ các chủ đề như thế này và không che giấu chúng cho thế hệ trẻ của chúng ta, để họ có thể có một tương lai tươi sáng và hòa bình phía trước chúng ta. Chúng ta là những đứa trẻ nhưng chúng ta không thể ngu ngốc nữa.

Thể hiện sự đồng cảm của bạn như cách tôi thể hiện sự đồng cảm của tôi với phong trào Black Lives Matter, với bạn bè của tôi trong cộng đồng LGBTQA+ và với bạn bè của tôi và những nạn nhân của tội ác căm thù. Vâng, chúng ta sống ở Mỹ, một đất nước tự do mà tất cả chúng ta cố gắng để có được một cuộc sống tươi đẹp ở đó, nhưng cũng hãy nhớ rằng đó là hệ thống bị che khuất bởi những gì đang xảy ra với đồng bào thiểu số của chúng ta, chúng ta có một hệ thống tư pháp rất kém, cảnh sát bắn cuộc sống vô tội, phân biệt chủng tộc và phân biệt đối xử vô tận đối với tất cả các chủng tộc, giới tính và tình dục. Tôi là một người rất tích cực và lạc quan, nhưng tôi xin lỗi vì đã làm vỡ bong bóng của bạn nhưng đó là sự thật, và tôi cảm thấy như tôi là người duy nhất trong gia đình này không bỏ qua điều đó. Chúng ta chỉ nghĩ như vậy bởi vì chúng ta có thể không phải đối mặt với những tình huống khắc nghiệt như thế này trừ khi chúng ta phải đối mặt với chúng. Giống như phần lớn nhà nhân khẩu học người Mỹ da trắng...

Dưới đây tôi đã chia sẻ một số hình ảnh có thể thu hút sự chú ý của bạn và nhận thức được. Nếu bạn nhìn thấy điều gì đó, xin đừng ngại lên tiếng và báo cáo, tất cả chúng ta không thể đóng chai cảm xúc của mình và quên đi chúng. Điều này rất căng thẳng đối với tất cả chúng ta và là một người bị trầm cảm, lo lắng, hoang tưởng, tôi không thể tập trung vào những điều này rất nhiều kể từ khi tôi đi học nhưng tôi không ngại bắt kịp tin tức theo thời gian

Tôi có thể không nhìn tiếng Việt với bạn, tôi có thể không nói, đọc hoặc viết bằng tiếng Việt, tôi có thể cách xa hàng dặm tại một trường đại học Mỹ nhưng điều đó không có nghĩa là tôi không quan tâm đến văn hóa của chúng tôi. Chúng tôi sống ở Mỹ, tôi nói tiếng Anh, nhưng tôi là một người Việt Nam tự hào, người Mỹ gốc Á, phụ nữ. Xin đừng quên điều đó. (ngưng trích)

Đối với gia đình D. Nguyen, bức thư này chẳng khác nào một quả bom.

Tuy không phải là quả bom thật, nhưng bức thư là thật, những điều được nêu ra là thật, những sự thật với âm hưởng lớn có thể làm người đọc giật mình và bắt cái đầu phải làm việc. Rất tiếc, vì trang báo dành cho mục này có hạn nên không thể đăng cả lá thư bằng Anh ngữ do D. Nguyen viết, trong khi bản dịch ra Việt ngữ có vài chỗ hơi khó hiểu. Tuy nhiên, bức thư đã làm nổi bật hai sự kiện liên hệ rất nhiều đến cộng đồng người Việt tại Mỹ, hay Mỹ gốc Việt:

-         Bảo tồn nguồn gốc và văn hóa Việt Nam;

-         Những bạo động được cho là do thù ghét nhắm vào sắc dân gốc Á châu đang xảy ra tại Mỹ.

1/ Vấn đề bảo tồn nguồn gốc và văn hóa Việt Nam. -  Một số không nhỏ người Việt khi đặt chân lên đất Mỹ, dù với bất cứ lý do gì – thuyền nhân tị nạn, bảo lãnh, đoàn tụ gia đình, HO, hôn nhân – khi sinh con đã không suy nghĩ gì cả về vấn đề này, hay có một suy nghĩ khá đơn giản và thực tế: con mình cần giỏi Anh ngữ để hội nhập thành công vào xã hội mới. Họ không nghĩ rằng con biết nói tiếng Viết và viết chữ Việt là quan trọng và cần thiết mà còn cho là bắt con học thêm tiếng Việt có thể làm đứa bé bối rối giữa hai ngôn ngữ cùng một lúc.

Khoa học và thực tế đã chứng minh quan niệm trên đây là sai lầm.

Về khoa học, đứa bé ở lứa tuổi học ăn học nói, có thể học và sử dụng hơn một ngôn ngữ mà không gặp trở ngại gì cả nếu được dạy dỗ đúng cách.

Về thực tế, khi trưởng thành vào đời, người biết thông thạo hơn một ngôn ngữ có nhiều lợi thế hơn người chỉ biết một thứ tiếng là Anh ngữ.

Với những người Mỹ gốc Việt thì vấn đề bảo tồn nguồn gốc và văn hóa của quê hương thứ nhất càng quan trọng hơn nhiều. Một người Việt dù hội nhập thành công tới đâu trên nước Mỹ mà bị mất gốc sẽ sống trong sự cô đơn về tinh thần. Người ấy sẽ không bao giờ trở thành “dân Mỹ thứ thiệt”, trong khi bị tách ra khỏi cộng đồng người Việt khá đông đảo với rất nhiều tổ chức, hội đoàn, trong đó có những tổ chức, những hội, hay những nhóm có thể là nơi người ấy cảm thấy tình cảm ấm áp, nơi để chia sẻ những suy nghĩ riêng tư, những kinh nghiệm trong cuộc sống trên quê hương thứ hai, hay những vấn đề chung của cộng đồng..

Hãy đọc những lời “uất hận” bộc phát của D. Nguyen trong bức thư gửi cho gia đình: “Tôi có thể không nhìn tiếng Việt với bạn, tôi có thể không nói, đọc hoặc viết bằng tiếng Việt, tôi có thể cách xa nhiều dặm đường tại một trường đại học Mỹ nhưng điều đó không có nghĩa là tôi không quan tâm đến văn hóa của chúng ta. Chúng ta sống ở Mỹ, tôi nói tiếng Anh, nhưng tôi là một người Việt Nam tự hào, người Mỹ gốc Á, phụ nữ. Xin đừng quên điều đó”.

Phải chăng đây là tiếng vọng từ đáy lòng của một cô gái Việt trên đất Mỹ đang băn khoăn tìm một hướng đi?

2/ Những bạo động nhắm vào sắc dân gốc Á châu đang diễn ra tại Mỹ. – Vụ nổ súng giết người hàng loạt tàn bạo tại một khu có những tiệm “mát-xa” của người gốc Nam Hàn ở Atlanta vào ngày 16 tháng 3 vừa qua đã bị phe Dân Chủ, kể cả Tổng thống Biden, mau chóng chính trị hóa, gọi đây là do sự kỳ thị chủng tộc chống người gốc Á, và một số người đã cáo buộc cựu Tổng thống Trump về việc đã xúi dục những tội ác căm thù chủng tộc, mặc dù cho đến nay các nhân viên điều tra nói rằng những vụ giết người này không do động cơ chủng tộc.

Nghi can là Robert Aaron Long, 21 tuổi, một người da trắng, đã bị bắt giam và bị truy tố về bốn tội sát nhân và một tội tấn công gia trọng, trong đó có tám người thiệt mạng: sáu phụ nữ Á Châu gốc Nam Hàn, một người đàn ông da trắng và một phụ nữ da trắng.

Theo tờ Washington Times, Đại úy Jay Baker thuộc Văn phòng Cảnh sát trưởng Hạt Cherokee nói với các phóng viên báo chí rằng bị cáo Long có nói các vụ tấn công của anh ta “không do động cơ chủng tộc”. Đại úy Baker cho biết Cảnh sát lập luận rằng Long đã nhắm vào các tiệm “mát-xa”  để trả thù cho sự “nghiện dục tình” (sexual addiction). Đó là một sự cám dỗ thúc đẩy anh ta đã muốn loại trừ.”

Giới chức an ninh đã không dán nhãn hiệu cho cuộc tấn công này là tội ác do hận thù chủng tộc (hate crime) và nói rằng còn quá sớm trong cuộc điều tra để làm chuyện đó.

Tuy nhiên, phe Dân Chủ đã mau chóng cáo buộc ông Trump và những giới chức Cộng Hòa khác về tội thổi lên sự thù ghét nhắm vào dân Á châu với sự phát biểu về cơn dịch Covid-19, đặc biệt là dùng những tên gọi như “China virus” và “kung flu”.

Ông Biden đã nhấn mạnh rằng một động cơ chưa được xác định cho vụ thảm sát ở Atlanta nhưng nói thêm rằng ông ta đã lên tiếng chống lại những vụ tấn công nhắm vào người dân Mỹ gốc Á từ nhiều tháng trước.

Một cuộc nghiên cứu vừa được công bố trong tháng này của Trung tâm Nghiên cứu về sự Thù ghét và Cực đoan tại Trường Đại học California ở San Bernadino, cho thấy tội ác do thù ghét chủng tộc nhắm vào người Á châu đã gia tăng gần 150% trong năm 2020, tuy rằng con số không phải là lớn – từ 49 lên 122 – cho một đất nước 330 triệu dân với một cộng đồng dân gốc Á gần 20 triệu.

Trong cuộc điều trần tại Hạ viện Hoa Kỳ vào ngày 18 tháng 3 vừa qua, các dân biểu đảng Dân Chủ gốc Á châu đã một lần nữa tấn công cựu Tổng thống Donald Trump và các đồng viện đảng Cộng Hòa của họ về việc đã dùng những từ ngữ như “Chinese virus” và “Kung flu” để chỉ con vi khuẩn đã gây ra bệnh dịch phổi Covid-19, và nói rằng  những ngôn từ bốc lửa đã tạo ra một mũi nhọn trong tội ác thù ghét chủng tộc chống người Mỹ gốc Á.

Các dân biểu Cộng Hòa đã cảnh cáo phe Dân Chủ đừng phiêu lưu vào công việc cảnh sát để kiểm duyệt ngôn từ, thay vì chỉ ra những phần tử xấu, những kẻ đã thi hành tội ác.

Thật vậy, cho đến nay chưa có tội ác nào mà nạn nhân là người gốc Á châu tại Mỹ được xác nhận là do động cơ thù ghét chủng tộc.

Lại nữa, nếu vì ông Trump đã dùng những tiếng “Chinese virus” và “Kung flu” khiến cho một số người thù ghét dân Tàu thì những China Town, những nhà hàng Tàu tại khắp nơi trên nước Mỹ phải là mục tiêu dễ tấn công cho các hung thủ. Vậy mà cho đến nay các nơi này vẫn bình an vô sự.

Tòa Đại sứ và các Lãnh sự quán Trung cộng trên nước Mỹ cũng không bị tấn công hay biểu tình phản đối.

Vì vậy những lời cáo buộc ông Trump có vẻ hồ đồ, khó đứng vững.

Hơn nữa, không nên quên một điều quan trọng: nơi phát xuất của cơn dịch phổi ác hại toàn cầu Covid-19 đã được xác nhận là tỉnh Vũ Hán của nước Tàu. Nhiều nước trên thế giới, cũng như nhiều nguyên thủ quốc gia, nhiều khoa học gia đều gọi Covid-19 là “vi khuẩn Vũ Hán”, “dịch Tàu”, v.v.

Tại nơi từng được coi là thành trì của “Thế giới Tự do” này, chúng ta đang sống trong thời đại hoàng kim của bạo lực và lừa dối, trong đó có những tuổi trẻ không còn ước mơ và đã bị đầu độc bởi thứ tà thuyết từng làm thiệt mạng hơn 100 triệu người vô tội trên toàn thế giới mà một đài tưởng niệm đã được dựng lên tại Thủ đô Washington trước đây không lâu.

Ngày nay, chính Hoa Kỳ đang bị đe dọa nặng nề bởi cái tà thuyết ấy do những người đang nắm quyền lực trong tay và do những kẻ làm loạn trên đường phố nhân danh những l‎ý tưởng cao đẹp giả tạo, mà một năm trước đây đã được ông William Barr, cựu bộ trưởng Tư Pháp, nhận diện là một cuộc chiến tranh du kích trong thành phố (urban guerrilla).

Nhận định này có nhiều phần chính xác với những vụ bạo động, bắn giết không duyên cớ nhắm vào sắc dân gốc Á gần đây đã bi gán cho là do lòng thù hận phát xuất từ cơn dịch ác hại Covid-19 mà không dựa trên bằng chứng nào xác đáng có vẻ là những đòn ly gián, ném đá giấu tay, gây xào xáo nội bộ của một chiến thuật thâm độc thiên hình vạn trạng.

Tại Falls Church, Virginia, nằm trong Vùng Washington, có một khu thương mại sầm uất tập trung hơn 100 cửa hàng của người Việt, gọi là Eden Center, gần đây đã xảy ra vài vụ đập phá cũng đã khiến nhiều người lo ngại.

Ngày 19 tháng 3 vừa qua, ông Alan B. Frank, Phó Chủ tịch Công ty Capital Commercial Properties, người trực tiếp điều hành Eden Center, đã phổ biến một bản tuyên bố, xin tạm dịch như sau:

Eden Center rất buồn và phẫn nộ do sự kỳ thị chống người Á châu và sự bạo động gia tăng đang diễn ra. Chúng tôi đứng lên trong sự sầu đau và đoàn kết sau vụ tấn công tàn bạo giết chết tám người, trong đó sáu người là phụ nữ gốc Á châu.

Trong khi hoạt dộng cho sự đa dạng và chung sống tại Mỹ, chúng tôi cảm thấy bất bình sâu xa do sự làm nhục người Mỹ gốc Á châu, nhiều người trong số họ đã phải đối mặt với sự buộc tội chỉ vì căn cước chủng tộc của họ.

Chúng tôi kêu gọi tất cả mọi thành phần của nhân dân Mỹ bao gồm thương gia, trí thức, các nhóm tôn giáo, những tổ chức bất vụ lợi, chính quyền địa phương, vùng và quốc gia, và tất cả những ai tin tưởng vào các giá trị chung của một xã hội dân chính văn minh, để lên án sự quấy nhiễu và thù nghịch chống lại người Mỹ gốc Á châu.

Chúng tôi tin tưởng cùng nhau chúng ta có thể xây dựng một thế giới nơi mà con người sinh sống với phẩm cách và thịnh vượng.

Eden Center đang làm việc sát cánh với Sở Cảnh Sát Falls Church để sẽ có một sinh hoạt cộng đồng đặc biệt tại Eden Center vào ngày Thứ Bảy 20 tháng 3.

Sĩ quan Cảnh sát Cody Nguyen sẽ có mặt cùng với các đại biểu khác. Sở Cảnh Sát Falls Church tiếp tục là một nguồn hỗ trợ mạnh mẽ cho Trung Tâm Eden và Cộng đồng người Mỹ gốc Việt. (ngưng trích)

Trung tâm Eden được thành lập vào giữa thập niên 1980 và không ngừng phát triển cho tới nay, với cổng vào trông giống cổng Lăng Ông Bà Chiểu và một tháp đồng hồ giống Chợ Bến Thành Sài-gòn, và đặc biệt hơn cả là quốc kỳ VNCH lớn uy nghi tung bay bên cạnh quốc kỳ Mỹ trên hai cột cao giữa sân trước. Vì vậy Eden Center không phải chỉ là một khu thương mại sầm uất mà còn là nơi diễn ra những sinh hoạt chính trị hay văn hóa vào những dịp lễ Tết của người Việt tị nạn, nơi chỉ cách tòa đại sứ VC không quá 10 dặm, và đoạn đường Wilson chạy qua trước Eden Center đã được đổi thành đường Saigon khoảng mười năm trước.

Nhiều người Việt trong Vùng Hoa-Thịnh-Đốn xem ông Alan Frank là một người bạn quý.

Ký Thiệt