Tương lai nước mỹ sẽ tăng thuế hay không?

Luật cứu trợ COVID-19 1,9 ngàn tỷ USD đã được TT Joe Biden ký và ban hành Thứ Sáu, ngày 11 tháng 3 năm 2021. Người dân Hoa Kỳ đủ điều kiện dù ủng hộ Dân chủ hay Cộng Hòa đều lần lượt nhận chi phiếu 1 ngàn 400 đồng! Nhưng các nhà kinh tế và đảng Cộng Hòa rất quan ngại về ngân sách chính phủ liên bang sẽ thâm thủng vì chịu một khoản nợ quá lớn lên đến 30 ngàn tỷ và cuối cùng bắt buộc phải tăng thuế.  

Ngay sau đó, Bộ trưởng Tài chính bà Janet Yellen của chính quyền Biden trấn an nói rằng sẽ không tăng thuế để lấy tiền chi cho gói cứu trợ COVID 1,9 nghìn tỷ USD nhưng bà thừa nhận chính phủ liên bang sẽ tăng thuế khi cần tiền cho các dự án ưu tiên khác. Trao đổi với người dẫn chương trình Savannah Guthrie của NBC “Today” hôm 12/3, bà Yellen nói: “Tôi không tin chúng tôi đã tính sai quá nhiều. Tôi nghĩ nước Mỹ có đủ khả năng để có thể chi trả khoản cứu trợ mà người Mỹ cần này”. Bà Yellen nói thêm rằng “Khi chúng tôi giải quyết các ưu tiên và các khoản đầu tư dài hạn, chúng tôi sẽ tìm cách để cấp tiền dần dần cho những dự án này”, bà Yellen nói. Bà Bộ trưởng Tài chính cũng bảo vệ gói cứu trợ 1,9 nghìn tỷ USD mà Đảng Dân chủ đã thông qua hoàn toàn không quan tâm sự chống đối 100% của Đảng Cộng hòa trong Quốc hội.

“Chúng tôi không muốn mọi người phải chịu cảnh thất nghiệp dài hạn, bị đẩy ra khỏi thị trường lao động,  con cái họ không thể đến trường. Chúng tôi muốn nền kinh tế Mỹ trở lại hoạt động bình thường, và sau đó chúng ta sẽ giải quyết các thách thức. Chúng tôi đang chuẩn bị làm điều đó”, bà Yellen nói.

Trước đó, hôm 11/3, Tổng thống Joe Biden đã ký “dự luật cứu trợ COVID-19” 1,9 nghìn tỷ USD – tên chính thức là “Đạo luật Giải cứu Mỹ” – thành luật, sớm hơn một ngày so với kế hoạch ban đầu.

Gói cứu trợ COVID mới nhất này bao gồm 1.400 USD tiền mặt được chuyển trực tiếp cho người dân Mỹ, cũng như 350 tỷ USD tiền hỗ trợ các chính quyền bang và địa phương, 130 tỷ USD cho trường học và hơn 20 tỷ USD cho sản xuất và phân phối vắc-xin. Luật mới cũng gia hạn trợ cấp thất nghiệp bổ sung đến tháng Chín năm nay, bổ sung Khấu trừ Thuế nuôi con, và gia hạn Khấu trừ Thuế thu nhập.

Đảng Dân chủ lập luận rằng gói cứu trợ COVID mới nhất bao gồm các điều khoản cần thiết cho việc ứng phó với COVID-19 và hỗ trợ tối quan trọng cho những người đã phải vật lộn suốt một năm qua vì đại dịch. Đảng Cộng hòa phản đối gói cứu trợ 1,9 nghìn tỷ USD này vì nhiều lý do, trong đó có thực tế rằng phần lớn khoản chi tiêu là không liên quan trực tiếp đến việc chiến đấu với đại dịch COVID-19. Họ cho rằng chỉ khoảng 9% của gói cứu trợ khổng lồ này là liên quan đến hoạt động ứng phó với đại dịch sức khỏe. Cho đến nay, chính phủ Mỹ đã phê duyệt 5,4 nghìn tỷ USD về chi tiêu kích thích kinh tế khắc phục hậu của COVID thông qua 6 gói cứu trợ, trong đó có Đạo luật CARES và một số luật khác đã được thông qua năm ngoái dưới thời cựu Tổng thống Donald Trump.

Sự giải thích của bà Bộ Trưởng chưa làm mọi người an tâm trong khi nhiều người dân Mỹ chưa nhận được 1 ngàn 400 đồng thì theo bản tin ngày Thứ Hai (15/3) của Bloomberg, tổng thống Joe Biden đang xem xét việc bãi bỏ dự luật cắt giảm thuế năm 2017 của cựu Tổng thống Trump, đồng thời tăng thuế ồ ạt sau khi ký ban hành gói cứu trợ COVID 1,9 nghìn tỷ USD. Bloomberg trích dẫn nguồn thạo tin nói rằng, đợt tăng thuế lớn này dự kiến sẽ chi trả cho các sáng kiến chính của chính quyền Tổng thống Biden như “cơ sở hạ tầng, khí hậu và mở rộng trợ giúp cho những người Mỹ nghèo hơn.”. Nếu được thông qua, đây sẽ là đợt tăng thuế liên bang cao nhất kể từ đợt tăng thuế của cựu TT Clinton vào năm 1993.

Bloomberg đưa tin các đề xuất tăng thuế mà chính quyền Tổng thống Biden đưa lên kế hoạch hoặc xem xét bao gồm:

·         Tăng thuế suất thuế doanh nghiệp từ 21% lên 28%.

·         Giảm các khoản khấu trừ thuế cho các đơn vị như công ty trách nhiệm hữu hạn hoặc công ty hợp danh.

·         Tăng thuế suất thuế thu nhập đối với cá nhân có thu nhập hàng năm trên 400.000 USD.

·         Mở rộng phạm vi tiếp cận của thuế bất động sản.

·         Tăng thuế suất thuế thu nhập vốn đối với cá nhân có thu nhập hàng năm ít nhất là một triệu USD.

Một phân tích độc lập của Trung tâm Chính sách Thuế (Tax Policy Center) chỉ ra kế hoạch tăng thuế do ông Biden đề xuất trong chiến dịch tranh cử của mình ước tính thu được 2,1 nghìn tỷ USD tiền thuế trong 10 năm.

Bà Sarah Bianchi, cựu cố vấn kinh tế của TT Biden nói với Bloomberg “Toàn bộ quan điểm của ông ấy là người Mỹ tin rằng chính sách thuế cần phải công bằng và ông ấy đã xem xét tất cả lựa chọn chính sách của mình qua lăng kính này”. Do đó, kế hoạch tăng thuế của ông Biden tập trung vào việc “giải quyết đối xử bất bình đẳng giữa công việc và sự giàu có”.

Theo Bloomberg News, bất kỳ kế hoạch tăng thuế nào – nếu được Quốc hội thông qua – có khả năng phải đợi đến năm 2022 mới có hiệu lực, vì tỷ lệ thất nghiệp do đại dịch viêm phổi Vũ Hán vẫn còn ở mức cao, và một số dân biểu đã kêu gọi hoãn việc thực hiện kế hoạch tăng thuế. Tuy nhiên, khả năng kế hoạch tăng thuế của ông Biden có thể được thông qua tại Quốc hội hay không vẫn chưa rõ, vì Đảng Dân chủ cần sự hỗ trợ của ít nhất 10 thành viên Cộng hòa để dự luật được thông qua ở Thượng viện…

Trong nền kinh tế Hoa Kỳ, hai vấn đề quan trọng: thất nghiệp (unemployment) và lạm phát hay sinh hoạt đắt đỏ (inflation). Hai hiện tượng kinh tế này có tính cách nghịch vị: Thất nghiệp tăng thì lạm phát giảm. Thời Tổng thống Carter (1977–1981) lạm phát quá cao, (mortgage interest rate để mua nhà từ 12–18%). Cử tri chú trọng vào chính sách hơn là đảng phái hoặc cá nhân khiến cho Carter thất cử. Cử tri không bầu cho ông Carter đương nhiệm mà bầu cho ông Reagan. Từ năm 1981 đến 1993, đảng Dân Chủ không thể giành lại ngôi vị Tổng thống vì đảng Cộng Hoà có nhiều bí quyết chế ngự được nạn lạm phát và giảm tỷ số thất nghiệp. Thường nạn thất nghiệp dưới thời Cộng Hoà cao hơn dưới thời Dân Chủ, do đó những người sợ nạn thất nghiệp, hay lo lắng về tình trạng kinh tế cá nhân thường dồn phiếu cho ứng cử viên đảng Dân Chủ. Nhưng tình hình của Hoa Kỳ hiện tại hoàn toàn đổi khác, chính sách đã đứng sau lưng đảng phái. Những dự luật đưa ra đều được quyết định bởi lá phiếu của đảng phái và bằng chứng qua dự luật cứu trợ Covid-19 đã thành luật đang được thi hành. Như vậy, sự lo âu của người dân về tăng thuế dưới thời TT Joe Biden sẽ không thế nào nào tránh khỏi mà chỉ là vấn đề thời gian!

Thái Hóa Lộc