Giáo Xứ Thánh Phêrô với cuộc thương khó Chúa Giêsu
Tạp ghi
Thái Hóa Lộc
Chúng tôi có hai buổi hẹn vào ngày Chúa Nhật nên cả nhà cùng đi nhà thờ Thánh Phêrô chiều Thứ Bảy vào ngày Lễ Lá cũng là thời gian bắt đầu tuần lễ quan trọng của người Kitô hữu được gọi là Tuần Thánh.
Thánh lễ chiều Thứ Bảy không đông đảo giáo dân như Thánh lễ 10 giờ sáng Chúa Nhật và những người tham dự Thánh lễ đều là những khuôn mặt thật quen. Mỗi người tham dự Thánh lễ, trước khi bước vào Thánh Đường đều tự động cầm một cành lá đã được quý ông bà hay anh chị em trong Hội Đồng Mục Vụ chuẩn bị sẵn sàng ở bàn phía trước Thánh Đường. Buổi chiều hôm ấy trời cũng bổng dưng trở lạnh, mọi người không lân la hàn huyên như thường lệ ở bên ngoài và tất cả đều kéo nhau vào Thánh Đường cùng đọc kinh cầu nguyện…
Trong lúc đọc kinh tôi nghĩ đến ý nghĩa ngày Lệ Phục Sinh và ngày này quan trọng vô cùng đối với Thiên Chúa Giáo. Bây giờ tôi mới nghiệm ra những người công giáo gốc Mễ Tây Cơ chú trọng ngày Lễ Phục Sinh hơn ngày Giáng Sinh vì không có việc Chúa chết đi và sống lại thì làm sao có đạo công giáo! Đang suy nghĩ miên mang thì linh mục Chánh xứ Giuse Phạm Quang Minh trong chiếc áo choàng màu đỏ xuất hiện bắt đầu nghi thức Lễ Lá bắt đầu…
Cha xứ cùng hai vị phụng vụ trong chiếc áo choàng trắng đứng hai bên và cha chủ tế đứng giữa đọc bài Cuộc Thương Khó tưởng niệm cuộc vào thành Giêrusalem của Chúa Giêsu trước khi chịu khổ hình và chết thập tự giá.
Mỗi năm nghe lại bài Cuộc Thương Khó không biết những người khác suy nghĩ như thế nào nhưng riêng tôi đã thay đổi cách suy nghĩ của mình về con người, về cuộc đời đang sống. Con người trần gian luôn đau khổ và theo linh mục Phạm Quang Hồng khi nói đến đau là về thể xác nhưng khổ lại thuộc về tinh thần. Sự cô đơn của Chúa Giêsu trong thân xác con người trước khi lâm chung không khác gì những bậc cha mẹ thiếu may mắn bị hất hủi từ chính con cái của mình và người thân. Nếu ai chưa xem phim Cuộc Thương Khó của Chúa Kitô của Mel Gibson, bộ phim khắc họa lại cuộc vượt qua của Chúa Giêsu, từ vườn Cây Dầu cho đến cái chết trên Núi Sọ, tác giả nhấn mạnh đến các đau đớn thể xác của Ngài. Bộ phim thể hiện sống động từng chi tiết các đau đớn mà một người bị đóng đinh thập giá phải chịu, khi bị đánh, bị tra tấn, và bị sỉ nhục.
Trong khi hầu hết các phái trong Giáo hội tán thưởng bộ phim, cho rằng cuối cùng thì cũng có người làm một bộ phim khắc họa thật về những đau đớn của Chúa Giêsu, thì nhiều học giả Kinh thánh và nhiều ngòi bút thiêng liêng khác lại lên tiếng chỉ trích. Tại sao lại thế? Có gì sai khi chiếu một bộ phim dài với chi tiết sống động, những máu me của việc đóng đinh thập giá, vốn thực sự rất hãi hùng?
Có gì sai (hay nhẹ hơn là không hợp) khi đây chính là những gì mà Kinh thánh đã không ghi lại về cái chết của Chúa Giêsu. Tất cả bốn Tin mừng đều cố gắng không tập trung vào đau đớn thể xác của Chúa Giêsu. Các mô tả trong Tin Mừng về những đau đớn thể xác của Ngài đều hết sức ngắn gọn: “Họ treo ngài giữa hai phạm nhân.” Philatô cho “đánh đòn Đức Giêsu rồi giao ngài cho người ta đem đi đóng đinh.” Tại sao lại rút gọn như thế? Tại sao không mô tả chi tiết?
Lý do mà các tác giả tin mừng không tập trung vào những đau đớn thể xác của Chúa Giêsu là họ muốn chúng ta tập trung vào một điều khác, cụ thể là những đau đớn trong cảm xúc và tinh thần của Ngài. Cuộc thương khó của Chúa Giêsu, xét theo chiều sâu thực sự, là một tấn kịch tinh thần, chứ không phải tấn kịch thể lý, là đau khổ của một người đang yêu, chứ không phải đau đớn của một vận động viên.
Do đó, chúng ta thấy khi Chúa Giêsu tiên liệu cuộc khổ nạn của mình, những gì Ngài lo lắng không phải là đòn roi hay mũi đinh đóng vào tay mình. Mà Ngài đau đớn và lo lắng cho sự cô độc mình sẽ phải đối diện, cho kết cuộc bị những người đã nói yêu mến Ngài phản bội và bỏ rơi, và cho tình cảnh, theo cách diễn đạt của Gil Bailie là, “bị tất cả loại bỏ.”
Như thế cuộc thương khó của Chúa Giêsu rõ ràng là một tấn kịch tình yêu. Nó bắt đầu với mồ hôi máu đổ ra trong vườn Cây Dầu, và kết thúc với việc mai táng Ngài trong vườn. Chúa Giêsu đang đổ mồ hôi máu trong vườn, chứ không phải trên đấu trường. Vậy, việc ở trong vườn, có gì đặc biệt?
Về mặt tượng hình, vườn không phải là nơi trồng rau và dĩ nhiên cũng không phải là nơi trồng hoa. Vườn là nơi của những người yêu nhau, là nơi cảm nhận hạnh phúc, nơi uống rượu, nơi Adong và Evà đã trần truồng mà chẳng biết, nơi người ta yêu nhau.
Và các tác giả Phúc Âm đặt khởi đầu và kết thúc cuộc thương khó của Chúa Giêsu trong vườn để nhấn mạnh rằng, Chúa Giêsu, một người đang yêu (chứ không phải Chúa Giêsu Vua, Pháp sư, hay Ngôn sứ), đang trải qua tấn kịch này. Và chính xác tấn kịch này là gì? Khi Chúa Giêsu đổ mồ hôi máu trong vườn và van xin Chúa Cha đừng bắt Ngài “uống chén này”, thì lựa chọn thực sự của Ngài không phải là: Ta sẽ để mình phải chết hay sẽ dùng đến sức mạnh thần thiêng để cứu mạng mình? Nhưng đúng hơn, lựa chọn của Ngài là: “Ta sẽ chết cách nào? Ta sẽ chết trong giận dữ, cay đắng, và không tha thứ, hay Ta sẽ chết với một tấm lòng nồng ấm thứ tha?”
Tất nhiên, chúng ta biết Chúa Giêsu đã đi qua tấn kịch này như thế nào, Ngài đã chọn lấy lòng bao dung và tha thứ cho những người hành hình mình, và trong toàn bộ những u ám đó, Ngài vẫn giữ vững những gì Ngài đã giảng dạy trong suốt đời rao giảng, chính là tình yêu, tình thương, và tha thứ sẽ tuyết đối chiến thắng.
Hơn nữa, những gì Chúa Giêsu đã làm trong tấn kịch tâm hồn này là những gì chúng ta phải noi theo hơn là đơn thuần ngưỡng mộ, vì tấn kịch này cũng hoàn toàn là tấn kịch tình thương trong đời chúng ta với vô vàn cách thể hiện khác nhau. Cụ thể là:
Đến cuối đời, chúng ta sẽ chết thế nào đây? Lòng chúng ta sẽ giận dữ, bám víu, bất dung, và cay đắng vì sự bất công của cuộc đời? Hay, lòng chúng ta sẽ khoan dung, biết ơn, cảm thông, nồng ấm, như tấm lòng Chúa Giêsu khi Ngài thưa với Chúa Cha là xin theo ý Cha đừng theo ý Con?
Hơn nữa, đây không phải là chọn lựa cốt yếu và duy nhất mà chúng ta phải đối diện trong giờ chết, nhưng là chọn lựa chúng ta phải đối diện hằng ngày, nhiều lần mỗi ngày. Biết bao lần khi va chạm hàng ngày với người khác, với gia đình, đồng nghiệp, bạn bè, và cả xã hội nói chung, chúng ta đã phải chịu những lạnh lùng, hiểu lầm, bất công, và cả bạo hành chủ ý nữa. Từ sự lãnh đạm của một thành viên trong gia đình trước lòng tốt của chúng ta, cho đến một lời bình luận ác ý chủ tâm làm tổn thương chúng ta, đến một sự bất công hết sức ở nơi làm việc, đến việc bị thành kiến và xúc phạm, và bàn ăn, nơi làm việc, phòng họp, và cả trên đường, tất cả đều là những nơi chúng ta cảm nghiệm hàng ngày, ít hay nhiều, những gì Chúa Giêsu đã trải qua trong vườn Cây Dầu, cảm giác, bị tất cả loại trừ. Trong bóng đêm đó chúng ta có đi theo ánh sáng của mình? Đối diện với những thù ghét đó, chúng ta có theo tiếng gọi của tình yêu hay không?.
Chúng ta đã nhận ra sự cô đơn của Chúa trong giờ cuối cùng và mọi việc đã hoàn tất để hôm nay Cộng Đồng Dân Chúa cùng một Đức Tin hướng về Người đã chết đi rồi sống lại để chuộc tội cho mọi người...
Nhưng đối với con người bình thường của chúng ta trong cuộc đời làm sao tránh khỏi những lúc cô đơn và đau khổ. Nhưng chúng ta phải mạnh dạn tận hưởng những khoảnh khắc như vậy, đi vào bên trong để gặp gỡ con người thật và nhìn thấy cuộc sống thực. Đôi khi, chúng ta phải học cách dũng cảm để cô đơn, hãy để nó rèn giũa chúng ta mạnh mẽ hơn. Rốt cuộc, hòa đồng với tập thể là việc cần thiết nhưng đôi lúc, chúng ta cũng phải tự đi một mình, tự cố gắng tiến về phía trước một cách quyết đoán và vững chắc.Tận hưởng sự cô đơn, nhưng đừng chịu đựng sự cô đơn như các văn thi sĩ tìm nguồn cảm hứng cho mình. Hiểu được sự thật này chúng ta sẽ chấp nhận những gì xảy đến cho chúng ta trong cuộc sống!
