Vài Kỷ Niệm với Cô Bích Thuận
NGUYỄN VẠN BÌNH
Chiều ngày thứ ba 25-6-2024, vợ chồng tôi được tin từ cô Michele Hiếu, trưởng nữ của cộ Bích Thuận báo cho biết là Mẹ của chị vừa qua đời tại Houston, Texas, Hoa Kỳ vào ngày 25-6-2024, hưởng đại thọ 100 tuổi. Cô Bích Thuận ra đi để lại con gái, con trai cùng bốn dưỡng tử trong đó có hai nghệ sĩ tên tuổi là Bích Sơn, Bích Thủy và các cháu.
Cô Bích Thuận ra đi là một nổi đau buồn to lớn cho tang gia.Việt Nam đã mất đi một nghệ sĩ tài danh, đạo đức.Riêng chúng tôi cũng mất đi một người cô tinh thần kính mến đã chỉ giáo cho chúng tôi những điều hay trong việc xử thế giữa vợ chồng, với mọi người xung quanh, gìn giữ cuộc sống đạo đức và sự tận tâm phục vụ cho văn hóa, nghệ thuật.
Sau đây, tôi xin kể lại những kỷ niệm đáng quý mà chúng tôi có với cô Bích Thuận.
Chú Emile Hiếu và cô Bích Thuận
Chúng tôi sở dĩ quen với cô Bích Thuận vì thân phụ của tôi là nhà báo Nguyễn Vạn An từng quen biết với cô từ ngoài Bắc và sau nầy vào Nam. Nhạc phụ của tôi là đại tá Mã Sanh Nhơn cũng quen với cô Bích Thuận. Cô Bích Thuận cũng là bạn với đại tướng Nguyễn Khánh là cấp chỉ huy cũ của nhạc phụ tôi.
Vợ chồng cô Bích Thuận cùng con gái và con rể
Vào năm 1997, nhân chuyến du lịch qua Pháp, vợ chồng tôi cùng nhạc mẫu đã có dịp đến thăm ông bà đại tá Nguyễn Văn Thịnh, nguyên chánh văn phòng của đại tướng Nguyễn Khánh. Ngoài việc đi thăm các thắng cảnh ở Paris, ông bà Thịnh cũng đưa chúng tôi ghé thăm nhà của vợ chồng cô Bích Thuận.
Cô Bích Thuận và chồng là chú Emile Hiếu, em ruột của bộ trưởng Ngô Trọng Hiếu sống trong một khu chung cư tại Paris. Được tin chúng tôi đến thăm, chú Emile Hiếu đã chờ sẳn ở dưới sân của khu chung cư và vui vẻ đưa chúng tôi lên căn nhà ở trên lầu. Vào nhà, cô Bích Thuận niềm nở tiếp chuyện với chúng tôi.Khi chúng tôi thấy trong nhà có trưng tượng Đức Mẹ, chúng tôi có lời khen tượng Đức Mẹ đẹp quá, thì cô Bích Thuận cho biết tên thánh của cô là Maria, vì thế cô rất mến mộ Đức Mẹ. Được biết vào ngày 19-6-1988, cô Bích Thuận cùng một số nghệ sị tên tuổi đã vinh dự được trình diễn văn nghệ tại tòa thánh Vatican nhân lễ phong thánh cho 117 vị thánh tử đạo VN do Thánh Giáo Hoàng John Paul II chủ lễ.
Trong suốt buổi trò chuyện, tôi luôn thấy cô Bích Thuận luôn nở nụ cười và mỗi khi gọi chồng là “Chéri ! Mình ơi!”. Cô Bích Thuận nói với chúng tôi là vợ chồng muốn có hạnh phúc phải tương kính, tránh cải cọ và phải dùng những câu nói nhỏ nhẹ, thân thương với nhau. Dịp nầy, cô Bích Thuận cũng cho chúng tôi biết, trước khi lập gia đình, cô có nhiều ông đã theo đuổi, họ có địa vị và giàu có nữa, nhưng cô chỉ chọn chú Emile Hiếu, vì chú hiền lành, một mực thương yêu, chiều chuộng và săn sóc cô. Được biết chú Emile Hiếu qua đời tại Paris vào năm 2009. Đây là một mất mát to lớn đối với cô Bích Thuận và gia đình của cô.
Họp mặt tại nhà con gái của cô Bích Thuận
Để tránh cơn lạnh vào mùa đông của Paris, cô Bích Thuận và chú Emile Hiếu thường qua Mỹ sống tại nhà của các con tại Mỹ. Chúng tôi cũng có vài lần lên nhà thăm cô Bích Thuận tại nhà cô Michele Hiếu tại Cupertino, Cali. Dịp nầy, nhiều thân hữu cô Bích Thuận là Gs Nguyễn Văn Canh, anh chị Lê Quốc Tấn, Ls Nguyễn Thúy Phương, chị Ngọc Thủy, chị Như Hảo v..v. đã đến để trò chuyện và nghe cô Bích Thuận tâm tình, ngâm thơ và ca hát. Những buổi gặp gỡ nầy thật vui .
Chúng tôi cũng có dịp lên thăm riêng cô Bích Thuận tại nhà cô Michele Hiếu. Cô Bích Thuận có một điểm đặc biệt là khi ai muốn gặp cô thì phải báo tin trước và phải cho cộ một thời gian để cô trang điểm, cô không muốn ai thấy gương mặt và trang phục xề xòa của cô. Dịp nầy, tôi cũng có lần hỏi cô là bí quyết nào để cô luôn tươi trẻ và yêu đời ? Cô Bích Thuận cho biết là cô luôn giữ tình thần lạc quan. Với mọi người thì cô tránh gây thù oán. Cô Bích Thuận chân tình đã chỉ bảo tôi rằng là cháu phải tập khen người ta, tránh chê bai họ. Tôi cũng hỏi là trong suốt thời gian phục vụ nghệ thuật, bí quyết nào giúp cô thành công trên nhiều lãnh vực hát Cài lương, diễn tuồng ,ngâm thơ, hát tân nhạc, sáng tác thơ v..v. Cô Bích Thuận cho tôi biết là cô phải luôn cố gắng trau dồi nghề nghiệp, yêu nghề và khi diễn tuồng thì phải nhập vai. Trên sân khấu khi phải đóng vai mùi mẫn với ai thì phải diễn tả thật mùi mẫn, nhưng khi hết diễn trên sân khấu rồi thì mình phải giữ đúng cương vị của mình, không được xàm sở với người đồng diễn.
Cô Bích Thuận cùng cụ ông cụ bà Hàn Nhân, và Nguyễn Vạn Bình
Cô Bích Thuận và Mã Phương Liễu
Vào năm 2000, nhân dịp báo Ý Dân, kỷ niệm 10 năm, cô Bích Thuận đã hiện diện trong buổi tiệc tại tư gia của chúng tôi. Buổi tiệc có sự hiện diện của nhà thơ Hà Thượng Nhân, tiến sĩ Phan Viết Phùng cùng hiền thê, anh chị Nguyễn Đăng Ngọc, anh chị Lê Quốc Tấn, anh chị Lê Đỗ, Mẹ của Huỳnh Hớn và Huỳnh Hớn, thân phụ của chị Cao Ánh Nguyệt, chị Cao Ánh Nguyệt, anh Nguyên Trung, anh Đông Thiên Triết, anh chị Phùng Văn Yến, Ngọc An v.v.. Trong buổi tiệc, cô Bích Thuận đã ngâm các bài thơ thật hay. Được biết, cộ Bích Thuận cũng đã sáng tác vài bài thơ tình thật lãng mạn và đã được anh Lê Quốc Tấn phổ nhạc.
Tại tiệc mừng báo Ý Dân được 10 năm
Cô Bích Thuận với anh chị Lê Quốc Tấn
Trong những lần sang Cali, cô Bích Thuận cũng đã mở các lớp dạy ngâm thơ mà trong đó các cô học trò là bác sĩ Phương Thúy, các chị Phương Thư, Nguyệt Thanh vợ của Bs Đặng Phương Trạch v.v.. Cô Bích Thuận cũng đã nhiều lần hát tân nhạc vào những dịp Tết tại San Jose và những ai đã đi tham dự đều nhớ là cô Bích Thuận thích ca bài: ‘Yêu em dài lậu” của nhạc sĩ Đức Huy.
Cô Bích Thuận với tuổi đời 100 tuổi và gần 90 năm làm nghệ sĩ vì cô đã ca hát từ năm 10 tuổi, cô có nhiều kinh nghiệm trong cuộc sống và đã đóng góp rất nhiều cho nền nghệ thuật của Việt Nam.Cô Bích Thuận đã được mời làm giáo sư của trường Quốc Gia Âm Nhạc vả Kịch Nghệ Sài Gòn trước năm 1975. Có thể nói cô Bích Thuận là một nghệ sĩ đa tài về nhiều bộ môn như Cài Lương, Kịch Nói, Ngâm Thơ, hát Tân Nhạc và giỏi về các vũ đạo tuồng Tàu theo lối hát Quảng. Cô Bích Thuận đã từng nổi tiếng trong các vai Lữ Bố, An Lộc Sơn, vua Trần Khắc Chung, Trưng Trắc v.v..
Được biết Cô Bích Thuận tên thật là Vũ Thị Thuận, sinh ngày 30-12-1924 tại làng Ngọc Thụy, tỉnh Bắc Ninh, Việt Nam. Năm 1954, cô di cư vào Nam sống tại Sài Gòn. Sau ngày 30-4-1975, cô tỵ nạn tại Pháp, sống tại Paris. Sau khi phu quân của cô là ông Emile Hiếu qua đời vào năm 2009, cô Bích Thuận đã dọn sang ở với con gái ở Cupertino, California và sau nầy sang sống với con trai ở Houston, Texas.
Tang lễ của cô Bích Thuận sẽ được diễn ra tại Houston, Texas vào các ngày 2, 3 và 4 tháng 7 năm 2024. Chúng tôi rất tiếc vì ở xa nên không thể đến tiễn đưa cô Bích Thuận lần cuối. Nhưng những kỷ niệm tốt đẹp giữa cô Bích Thuận, chú Emile Hiếu cùng gia đình của cô vẫn cỏn trong tâm trí của chúng tôi. Cô Bích Thuận quả là một nghệ sĩ đa tài, đạo đức, suốt đời phục vụ cho văn hóa Việt và là một phụ nữ VN tuyệt vời.
Trước sự ra đi của cô Bích Thuận, chúng tôi xin chân thành gởi lời chia buồn đến chị Michele Hiếu và tang quyến. Chúng tôi nguyện xin Thiên Chúa và qua lời cầu bầu của Mẹ Maria cho linh hồn của cô Bích Thuận được về hưởng Nhan Thánh Chúa để gặp lại chú Emile Hiếu, người chồng muôn thuở của cô.
California , ngày 30-6-2024
NGUYỄN VẠN BÌNH
