Cựu Tổng thống Trump gửi đến Tối cao Pháp viện một câu hỏi lịch sử

‘Trong 234 năm lịch sử Mỹ quốc, chưa từng có Tổng thống nào phải đối mặt với truy tố hình sự vì những hành động theo thẩm quyền của mình. Cho đến 19 ngày trước …’

Cựu Tổng thống Donald Trump nhận được Giải thưởng Tổ phụ Lập quốc đầu tiên của tổ chức Các bà mẹ vì Mỹ quốc (Moms for America) tại Lễ trao giải Những bà mẹ có Ảnh hưởng và Bảo vệ Tự do ở Palm Beach, Florida, hôm 08/12/2023.(Ảnh: Được đăng dưới sự cho phép của tổ chức Các bà mẹ vì Mỹ quốc)

Hôm thứ Tư (20/12), các luật sư của cựu Tổng thống Donald Trump nói với Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ rằng Biện lý Đặc biệt Jack Smith đã bóp méo vụ kiện cựu tổng thống tại Pháp viện.

Họ lập luận rằng phía công tố viên đã yêu cầu xét xử vụ án “với tốc độ nhanh chóng mặt,” và kêu gọi thận trọng, phản đối yêu cầu đó. “Nên từ chối kiến nghị yêu cầu lệnh tòa án cấp trên xét lại trước khi phán quyết,” bản tóm tắt mới viết.

Ông Smith đã yêu cầu Pháp viện xem xét “liệu quyền miễn trừ tuyệt đối của tổng thống có mở rộng đến ‘các tội phạm phải khi còn đương chức’ hay không,” bản tóm tắt viết, nhưng Tổng thống Trump đã “khẳng định rằng một Tổng thống được miễn truy tố về các hành động theo thẩm quyền.”

Ông Smith đang khởi tố Tổng thống Trump về một vụ án hình tại tòa án liên bang, cáo buộc cựu tổng thống cố gắng lật ngược kết quả bầu cử năm 2020.

Hôm 11/12, phía công tố viên đã yêu cầu Tối cao Pháp viện xem xét vụ việc đang chờ xử lý ở tòa phúc thẩm này.

Vấn đề sắp tới là liệu Tối cao Pháp viện có nên xem xét vụ án này một cách nhanh chóng hay không.

Cựu Tổng thống Trump đệ trình lên Tối cao Pháp viện hai câu hỏi khác: Liệu quyền miễn trừ tuyệt đối được trao cho một tổng thống có “bao gồm quyền miễn trừ truy tố hình sự đối với các hành vi chính thức của Tổng thống hay không,” và liệu thủ tục tố tụng đàn hặc và việc tuyên trắng án sau đó có khiến loại bỏ việc truy tố dựa trên các nguyên tắc của luật không xét xử hai lần hay không.

Một bản ý kiến của Tối cao Pháp viện năm 1982 cho một vụ kiện Tổng thống Richard Nixon đã đưa đến “quyền miễn trừ tuyệt đối” được đề cập đến trong nhiều trong số những bào chữa mà Tổng thống Trump hiện đang nêu ra trước tòa.

Vụ án được đề cập là một vụ án dân sự, không phải vụ án hình sự, do một nhà phân tích của Lực lượng Không quân đưa ra. Nhà phân tích này cho rằng ông bị mất chức vì lời khai mà ông đưa ra trước Quốc hội.

Trong vụ Nixon kiện Fitzgerald, Tối cao Pháp viện nhận thấy tổng thống hoàn toàn được miễn trừ khỏi vụ kiện, và mở rộng quyền miễn trừ đó đến “các phạm vi bên ngoài” chức vụ của họ.

Phán quyết này nhằm bảo vệ cá nhân các tổng thống khỏi bị kiện vì các quyết định của họ khi còn đương chức, với lý do là sẽ thu hẹp Chức vụ Tổng thống Hoa Kỳ nếu như một người có thể giữ chức vụ, và từ chức chỉ khi thấy hàng loạt hành động pháp lý kiện chính họ.

“Tổng thống [là] viên chức đứng đầu của Nhánh Hành pháp theo Hiến Pháp, được giao phó cho các trách nhiệm về giám sát và chính sách với quyền tùy ý hành động và độ nhạy cảm tối đa,” bản ý kiến này viết.

Phán quyết này trao cho tổng thống quyền miễn trừ khỏi các vụ kiện dân sự.

Miễn trừ truy tố hình sự là một vấn đề mới.