Trao đổi tù nhân Nga-Mỹ lịch sử
Máy bay được cho là chở tù nhân đến từ Nga đáp xuống Sân bay Ankara, Thổ Nhĩ Kỳ, hôm 1/8. Mỹ và Nga đã hoàn tất cuộc trao đổi tù nhân lớn nhất trong lịch sử hậu Xô Viết, trong đó có phóng viên Evan Gershkovich của WSJ và giám đốc điều hành an ninh công ty Michigan, Paul Whelan.
Hoa Kỳ hôm 1/8 xác nhận một cuộc trao đổi tù nhân lịch sử với Nga, bao gồm việc Nga trao trả hai nhà báo Mỹ Evan Gershkovich và Alsu Kurmasheva, cựu Thủy quân lục chiến Hoa Kỳ Paul Whelan và thường trú nhân Vladimir Kara-Murza.
Tổng cộng, Hoa Kỳ đã đảm bảo cho 16 cá nhân được Nga trao trả, trong đó có 5 người Đức bị giam giữ trái phép và 7 công dân Nga, đổi lại 8 người bị giam giữ ở Mỹ, Đức, Ba Lan, Na Uy và Slovenia.
Đây là cuộc trao đổi tù nhân lớn nhất giữa Hoa Kỳ và Nga kể từ Chiến tranh Lạnh.
"Cuộc trao đổi hôm nay sẽ mang tính lịch sử. Chưa từng có số lượng lớn cá nhân được trao đổi theo cách này kể từ Chiến tranh Lạnh", cố vấn an ninh quốc gia Jake Sullivan nói tại một cuộc họp báo. "Đây là kết quả của nhiều vòng đàm phán phức tạp, khó khăn trong nhiều, nhiều tháng".
Ông Sullivan cho biết thỏa thuận này cũng đánh dấu lần đầu tiên nhiều quốc gia và đồng minh hợp tác với nhau để đạt được việc trả tự do cho các cá nhân bị giam giữ oan.
Bên cạnh những công dân Mỹ, thỏa thuận này cũng đảm bảo việc thả các công dân Đức và tù nhân chính trị Nga, bao gồm Dieter Voronin, Kevin Lick, Rico Krieger, Patrick Schoebel, Herman Moyzhes, Ilya Yashin, Liliya Chanysheva, Kseniya Fadeyeva, Vadim Ostanin, Andrey Pivovarov, Oleg Orlov và Sasha Skochilenko.
Trong số những người Mỹ vừa được trao trả, người bị giam giữ lâu nhất là Paul Whelan, một cựu Thủy quân Lục chiến Hoa Kỳ, bị bắt tại Moscow vào năm 2018. Năm 2020, ông bị kết án 16 năm tù tại một trại tù hình sự với cáo buộc làm gián điệp mà ông và chính phủ Mỹ phủ nhận.
Phóng viên tờ Wall Street Journal Gershkovich và nhà báo Kurmasheva của Radio Free Europe/Radio Liberty đều bị bắt giữ vào năm 2023 và bị kết án trong các phiên tòa xét kín vào ngày 19/7, vốn bị chỉ trích rộng rãi là nguỵ tạo.
Và ông Kara-Murza, một nhà hoạt động và phụ trách chuyên mục của tờ The Washington Post bị giam giữ từ tháng 4/2022, cũng đã được trả tự do. Chính trị gia và nhà sử học này đã giành được giải Pulitzer cho những lá thư ông viết trong tù.
Về phía Nga, Điện Kremlin đã đàm phán để trả tự do cho Vadim Krasikov, một người Nga đang thụ án tù chung thân ở Đức.
Ông Sullivan nói với các phóng viên: "Rõ ràng là phía Nga sẽ không đồng ý trả tự do cho những cá nhân này nếu không có sự trao đổi bao gồm Vadim Krasikov."
Ông Krasikov đã bị kết án trong vụ giết một người bất đồng chính kiến Chechnya ở Berlin năm 2019. Trước đó, ông đã từng trong danh sách thương lượng để được trao đổi với nhà lãnh đạo phe đối lập Alexey Navalny, người đã qua đời vào tháng 2 năm nay.
Những cá nhân khác được trao trả cho Nga còn bao gồm Artem Viktorovich Dultsev và Anna Valerevna Dultseva từ Slovenia; Mikhail Valeryevich Mikushin từ Na Uy; Pavel Alekseyevich Rubtsov từ Ba Lan; và Roman Seleznev, Vladislav Klyushin và Vadim Konoshchenock từ Hoa Kỳ.
