Canh bạc của ba nước Arab khi bảo vệ Israel trước Iran
Ba nước Arab tham gia bảo vệ Israel có nguy cơ hứng chỉ trích nếu Tel Aviv quyết định đáp trả mạnh mẽ đòn tập kích của Tehran, khiến khủng hoảng tiếp tục leo thang.
Sau khi cuộc tấn công trả đũa của Iran nhằm vào Israel bị ngăn chặn vào cuối tuần qua nhờ hỗ trợ từ Mỹ và các đồng minh phương Tây cũng như Trung Đông, chính quyền Tổng thống Joe Biden đã ca ngợi rằng một "liên minh" vững chắc đã giúp ngăn chặn xung đột lan ra toàn khu vực.
Ba quốc gia Arab tham gia là Arab Saudi, Jordan và Các tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE). Sự góp mặt của họ gây chú ý vì căng thẳng giữa người Arab và Israel vốn đã tồn tại hàng thập kỷ do vấn đề Palestine. Theo giới phân tích, phản ứng sắp tới của Israel sẽ kiểm tra tính bền vững của "liên minh", khi việc họ hợp tác với Tel Aviv gần đây đã bắt đầu tạo ra những làn sóng phản đối ở trong nước.
"Những quốc gia Arab đó đang ở vào tình thế rất nhạy cảm", Oraib Al Rantawi, giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Chính trị Al Quds, trụ sở tại thủ đô Amman, Jordan, nhận định. "Vì những lý do địa chính trị, bối cảnh hiện nay không dễ dàng cho họ, đặc biệt là với Jordan, khi họ bị mắc kẹt giữa hai nguồn gây rắc rối là Israel và Iran".
Hệ thống chống hỏa tiễn của Israel được kích hoạt rạng sáng 14/4 nhằm ngăn chặn cuộc tập kích từ Iran. Ảnh: Reuters
Sau cuộc tập kích của Iran, phát ngôn viên Hội đồng An ninh Quốc gia Tòa Bạch Ốc John Kirby gọi màn phối hợp giữa Mỹ và đồng minh nhằm bảo vệ Israel trước hơn 300 hỏa tiễn và máy bay không người lái (UAV) là "một thành công quân sự phi thường" đã gửi "thông điệp mạnh mẽ về vị trí của Israel trong khu vực so với Iran".
Tuy nhiên, không có bất kỳ thông điệp hân hoan nào như vậy từ các đối tác của Mỹ ở Trung Đông. Chính quyền Jordan nhanh chóng giải thích với người dân trong nước rằng việc giúp đỡ Israel thực chất là để bảo vệ chính mình. "Một số vật thể bay vào không phận của chúng tôi đêm qua đã bị chặn lại vì chúng gây ra mối đe dọa cho người dân và các khu vực đông dân cư của chúng tôi", chính phủ nước này ra tuyên bố.
Ngày 15/4, Ngoại trưởng Jordan Ayman Safadi phát biểu trên truyền hình rằng nước này sẽ tự bảo vệ mình trước bất kỳ mối đe dọa nào đối với chủ quyền và không phận, kể cả từ Israel.
Trong ba nước Arab tham gia nỗ lực giúp đỡ Tel Aviv, Jordan là quốc gia duy nhất có chung đường biên giới với Israel, đồng thời là nước duy nhất tham gia chiến dịch trên không nhằm tiêu diệt UAV Iran. Arab Saudi và UAE chỉ đóng vai trò chia sẻ với tình báo Mỹ về kế hoạch của Iran sau khi họ nhận được thông báo từ Tehran, theo Wall Street Journal.
UAE bình thường hóa quan hệ ngoại giao với Israel 4 năm trước nhưng Arab Saudi thì chưa. Hai nước đang trên đà tiến tới mục tiêu này trước khi các cuộc đàm phán bị trật bánh vì chiến sự Israel - Hamas.
Theo Tahani Mustafa, nhà phân tích cấp cao tại Nhóm Khủng hoảng Quốc tế, tổ chức tư vấn trụ sở tại Bỉ, cả hai quốc gia Vùng Vịnh giàu có đều "phụ thuộc rất nhiều vào các quốc gia phương Tây. "Arab Saudi muốn có một hiệp ước an ninh với Mỹ. Cho đến khi liên minh đó ổn định, họ sẽ cố làm mọi thứ có thể để lấy lòng Mỹ".
