Chính trị Việt Nam ‘lửa cháy leo bàn cờ’
Lê Quốc Quân
Hai trong bốn nhân vật này đã từ chức, gồm Vương Đình Huệ (thứ hai từ trái) và Võ Văn Thưởng (bìa phải). Hình chụp ngày 15-1-2024 tại Hà Nội. Nguồn: AFP
Chính trường Việt Nam chưa bao giờ xáo trộn như trong thời gian gần đây. Chỉ trong hơn 1 năm, nhân dân chứng kiến sự ra đi của 2 chủ tịch nước, 1 chủ tịch quốc hội, 1 thường trực ban bí thư cùng hàng loạt quan chức cao cấp khác.
Số lượng uỷ viên Bộ chính trị (BCT) chỉ còn 12 so với 18 vị từ đầu nhiệm kỳ và việc bầu bổ sung mới đây của đảng không đảm bảo cho khả năng đầy đủ trong tương lai, ngược lại còn dự báo những “đấu đá” dữ dội hơn của các phe nhóm trong thời gian tới.
Những quân cờ náo loạn
Không chỉ trong nước, báo chí quốc tế theo dõi rất sát sao và đưa tin nhiều về những xáo trộn, đặc biệt là bài viết mới đây của nhà báo Bill Hayton về sự bất ổn chính trị ở Việt Nam có một thông điệp quan trọng về việc nền ngoại giao cây tre đang “chuyển hướng về Trung Quốc và xa rời phương tây”.
Công cuộc “đốt lò” mà ông Nguyễn Phú Trọng khởi xướng chưa kịp làm giảm tham nhũng nhưng đã kịp làm cho bộ máy hành chính “tê liệt” và sự thiệt hại đã thấy rõ. Dữ liệu thị trường chứng khoán cho thấy bất chấp mức tăng trưởng 22% của thị trường, kể từ đầu năm 2023, các nhà đầu tư nước ngoài đã bán đi khoảng 2 tỷ chứng khoán.
Theo một bài viết trên VOA trích dẫn một bức thư do Liên Hiệp Quốc và Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam cùng 18 đại sứ ký tên gửi Chính phủ, mà Reuters xem được, thì “Việt Nam đã mất ít nhất 2,5 tỷ USD viện trợ nước ngoài trong 3 năm qua và có thể mất thêm 1 tỷ USD nữa do tình trạng tê liệt bộ máy hành chính”.
Bàn cờ chính trị Việt Nam rung lắc và các quân cờ thì đang tán loạn. Những nhân vật như Nguyễn Xuân Phúc, Võ Văn Thưởng, Vương Đình Huệ, Trương Mỹ Lan, Lê Thanh Hải… hay các phó thủ tướng vừa bị về vườn chỉ là những lát cắt trong đại hý trường mà nhân dân biết được qua sự rò rỉ từ các phe phái.
Bàn cờ vẫn chắc do được “bê tông hoá”?
Tuy bàn cờ chính trị đang rung lắc và bất cân bằng, nhưng có vẻ như nó vẫn đảm bảo một sự vững chắc nhất định. Đảng cộng sản vẫn là người đang sắp đặt các quân cờ và chơi cờ trên đầu dân tộc Việt Nam. Đảng chủ động đứng ngoài sự can thiệp của nhân dân trên mọi phương diện nhưng đang có xu hướng chọn và được “chống lưng” bằng một phe mới trên thế giới đang hình thành.
Bầu cử chính là giai đoạn mà ý chí và nguyện vọng của Nhân dân đã bị đảng tước đoạt (hijack), (từ lòng dân biến thành ý đảng). Đảng đã “cài cắm” hơn 97% thành viên của mình trong quốc hội, công nhiên đặt Hiến pháp dưới cương lĩnh Đảng, Luật pháp dưới “Đảng quy”.
Chính vì vậy, đảng Cộng sản (CS) có thể chủ động di chuyển, thay đổi những quân cờ bằng cách kỷ luật, buộc thôi việc và khai trừ các cá nhân sai phạm rồi yêu cầu quốc hội thực hiện những công việc hoàn toàn mang tính thủ tục để hợp thức hoá.
Cho nên dù đang có những xáo trộn dữ dội ở thượng tầng thì vai trò cầm quyền của Đảng cộng sản Việt Nam hoàn toàn không bị thách thức ở bất cứ khâu nào.
Trong suốt hơn 70 năm qua, Đảng đã “bê tông hoá” bàn cờ bằng cách tuyên tuyền liên tục về sự vĩ đại vô song và vinh quang rực rỡ. Song song với việc tuyên truyền là tiến hành “nhược hoá” nhân dân bằng tăng cường đàn áp các tiếng nói bất đồng, làm cho không một tổ chức đối lập nào có thể tập hợp được quần chúng, chuẩn bị cho những thay đổi có thể xảy ra.
