Đi Mỹ gây quỹ cho phế binh VNCH, một linh mục bị chính quyền VN cấm xuất cảnh

Linh mục Giuse Trương Hoàng Vũ (trái) trong một hoạt động trợ giúp thương phế binh VNCH

Linh mục Giuse Trương Hoàng Vũ, tu sỹ Giáo xứ Cần Giờ, Dòng Chúa Cứu Thế, vừa bị chính quyền Việt Nam chặn tại sân bay Tân Sơn Nhất hôm 24/10 khi ông đang trên đường đi Mỹ.

Trao đổi với BBC News Tiếng Việt hôm 25/10, Linh mục Giuse Trương Hoàng Vũ cho hay:

"Ngày 24/10, tôi ra sân bay Tân Sơn Nhất để bay đi Manila, từ đó sẽ lên chuyến bay tiếp theo tới Los Angeles, Mỹ. Nhưng an ninh cửa khẩu tại sân bay đã chặn tôi lại, cấm xuất cảnh, với lý do tôi gây rối an ninh trật tự xã hội."

"Họ không đưa văn bản giấy tờ gì cho tôi, mà chỉ lập biên bản. Trong đó nói tôi bị hoãn xuất cảnh vì lý do trật tự, an toàn xã hội, quy định tại Điều 36, Luật số 49/2019/QH19 quy định về các trường hợp bị cấm xuất cảnh.

"Họ cũng nói tôi muốn khiếu nại gì thì phải lên Công an TP Hồ Chí Minh để giải quyết. Còn công an cửa khẩu thì chỉ làm theo chỉ đạo cấp trên."

Đây là lần đầu tiên linh lục Giuse Hoàng Vũ bị chính quyền Việt Nam cấm xuất cảnh.

Sự việc này xảy ra chỉ một tháng sau khi linh mục Lê Xuân Lộc, cũng thuộc Dòng Chúa cứu thế, bị cấm xuất cảnh khi ông dự định bay đến Manila.

Lý do linh mục Lộc bị cấm xuất cảnh là "vì lý do trật tự, an toàn xã hội, quy định tại Điều 36 Luật 49/2019/QH14", theo biên bản của Cục Quản lý Xuất Nhập Cảnh ngày 9/9/2022 mà BBC được tiếp cận.

Như vậy, đã có tổng cộng sáu linh mục bị chính quyền Việt Nam cấm xuất cảnh trong vòng vài năm qua. Bao gồm linh mục Giuse Trương Hoàng Vũ, Lê Xuân Lộc, Nguyễn Ngọc Nam Phong, Đinh Hữu Thoại, Lê Ngọc Thanh, Phạm Trung Thành.

Chụp lại hình ảnh biên bản cấm linh mục Giuse Trương Hoàng Vũ xuất cảnh hôm 24/10/2022

Tất cả các linh mục này đều là những người nhiều năm nay đồng hành cùng Chương trình Tri ân thương phế binh Việt Nam Cộng hòa (VNCH).

"Có thể điều này gây khó chịu cho chính quyền Việt Nam," linh mục Giuse Hoàng Vũ nói với BBC.

"Tôi là người phục vụ Chúa. Tham gia vào chương trình tri ân các thương phế binh là sự dấn thân của một người tu hành. Tôi không tức tối, uất hận gì với chính quyền.

"Tôi chỉ thấy rằng Việt Nam vừa được bầu vào Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc, trong khi sự việc cấm tôi xuất cảnh là một ví dụ về việc họ lạm dụng tùy tiện các điều luật mơ hồ để tước quyền của công dân.

"Như thế nào là 'vì lý do trật tự, an toàn xã hội'? Tôi không uống rượu, la hét, gây rối. Tôi cũng không có thời gian để lên Công an TP Hồ Chí Minh để nghe họ giải trình vì sao cấm tôi xuất cảnh. Ít ra cơ quan quản lý cũng cần dán một thông báo lên để tôi được biết. Tôi mua vé khứ hồi, dù là loại rẻ nhất thì cũng mất cả ngàn đô. Ai bồi thường thiệt hại cho tôi?" linh mục Giuse Trương Hoàng Vũ nói với BBC.

Cũng có ý kiến cho rằng sự việc này xảy ra vào thời điểm diễn ra hội nghị thường niên Dòng Chúa Cứu Thế nhằm bầu ra Hội đồng quản trị mới, và rằng chính quyền muốn gây ảnh hưởng đến kết quả của cuộc bầu cử này.

Tuy nhiên linh mục Vũ nói với BBC rằng ông không nghĩ hai sự việc này có liên quan đến nhau.

Chương trình Tri ân Thương phế binh VNCH

Chương trình Tri ân Thương phế binh VNCH trước đây có trụ sở tại số 3 Kỳ Đồng, Q.3, TP Hồ Chí Minh, có mục đích hỗ trợ về vật chất và tinh thần cho các thương binh từng làm việc và chiến đấu cho chế độ Việt Nam Cộng hòa.

Hiện có khoảng 6.000 thương phế binh Việt Nam Cộng hòa đang tham gia vào chương trình này. Họ đến từ nhiều vùng miền của Việt Nam, chủ yếu là từ Quảng Trị đến Cà Mau.

Tuy nhiên, con số thương phế binh VNCH trên toàn Việt Nam được cho là lớn hơn nhiều, hiện khoảng hơn 20.000 người, theo truyền thông Việt Nam.

Do không có bất cứ hỗ trợ nào từ nhà nước, dù thương tật, những thương phế binh này vẫn phải tự mưu sinh, chủ yếu là bán vé số.

"Về mặt tinh thần, họ là những người bị nhà nước Việt Nam miệt thị, nói họ là ngụy quân ngụy quyền, nên mục tiêu của chúng tôi là hỗ trợ, thăm hỏi, động viên, tri ân họ. Về mặt vật chất, chúng tôi cung cấp y tế, viện phí, an táng, ma chay, thuốc men cho họ," linh mục Vũ nói.

Theo linh mục Giuse Trương Hoàng Vũ, chuyến đi Mỹ của ông theo dự kiến là nhằm kêu gọi gây quỹ cho chương trình này.

Bốn năm gần đây ngân quỹ cạn kiệt, chương trình không thể tiếp tục chu cấp về thuốc men, ma chay, viện phí như xưa. Hiện toàn bộ hỗ trợ của chương trình cho thương phế binh VNCH chỉ co lại trong một hoạt động duy nhất: Quà xuân. Trị giá 2,5 triệu VND cho mỗi thương phế binh.

"Do số lượng thương phế binh rất lớn, lại nằm rải rác cả nước, nên chương trình của chúng tôi thực hiện từ tháng 12 tới tháng Ba hàng năm.

"Các thương phế binh này đều là phế binh loại ba, rời cuộc chiến trước năm 1975. Họ đều mất tay, mất chân, mù mắt, hoàn cảnh rất đáng thương. Họ là những người bần cùng, nghèo nhất xã hội Việt Nam hiện nay.

"Hầu hết họ đều trong độ tuổi 70, thời gian còn lại cũng không còn nhiều nữa. Chúng tôi mong muốn làm được nhiều hơn nữa cho họ nhưng hiện thời đến khoản hỗ trợ duy nhất là Quà xuân cũng không chắc có thể tiếp tục.

"Có chương trình này, họ được an ủi phần nào. Có người nhờ vậy mà được giao lưu, kết nối với những chiến hữu cũ. Một số người hiện ở nước ngoài thì có cơ hội đóng góp, tri ân cho đồng đội cũ ở Việt Nam," linh mục Giuse Trương Hoàng Vũ nói.