Mỹ trì hoãn quyết định nhạy cảm về ‘nền kinh tế thị trường’ của Việt Nam cho đến tháng 8

Reuters/David Brunnstrom và David Lawder/Cù Tuấn, biên dịch

WASHINGTON, ngày 24 tháng 7 (Reuters) – Bộ Thương mại Mỹ cho biết hôm thứ Tư, rằng họ đã trì hoãn một quyết định khó khăn về việc có nên nâng cấp tình trạng kinh tế thị trường của Việt Nam thêm khoảng một tuần cho đến đầu tháng 8, với lý do lỗi phần mềm CrowdStrike.

Một quyết định về việc nâng cấp mà Hà Nội đã tìm kiếm từ lâu sẽ đến hạn vào thứ Sáu 26/7. Việc nâng cấp này bị các nhà sản xuất thép Mỹ, tôm vùng Vịnh và nông dân mật ong phản đối, nhưng được hỗ trợ bởi các nhà bán lẻ và một số nhóm kinh doanh khác.

Việc nâng cấp trên sẽ làm giảm các khoản thuế chống bán phá giá đối với nhập khẩu Việt Nam do tình trạng hiện tại của Việt Nam đang được Mỹ coi là nền kinh tế phi thị trường.

Bản ghi nhớ của Bộ Thương mại Mỹ hôm thứ Tư mà Reuters có được nói rằng, “trong bối cảnh sự gián đoạn hoạt động liên tục tại Bộ Thương mại Mỹ… về mảng tin học… Thời hạn cho các quyết định cuối cùng trong các trường hợp chống bán phá giá sẽ được gia hạn ‘tổng cộng sáu ngày’.“

Người phát ngôn của Bộ Thương mại cho biết, một “số lượng nhỏ” hồ sơ các vụ việc chống bán phá giá và đối kháng đã bị hỏng do bản cập nhật phần mềm bị lỗi gần đây của công ty an ninh mạng Crowdstrike.

“Phù hợp với các hành động của Bộ Thương mại để đối phó với sự gián đoạn do các sự cố như vậy, việc gia hạn cho một số hồ sơ AD/CVD sẽ được thực hiện. Việc xem xét tình trạng kinh tế phi thị trường của Việt Nam bao gồm trong số này, và sẽ được công khai vào thứ Sáu, ngày 2 tháng 8”.

Quốc tang của lãnh đạo đảng

Thời hạn ngày 26 tháng 7 của việc xem xét kinh tế Việt Nam đã trở nên khó xử sau cái chết vào tuần trước của lãnh đạo Đảng Cộng sản Việt Nam, Nguyễn Phú Trọng, bởi vì nó sẽ trùng khớp với đám tang nhà nước của ông, cùng ngày.

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken có kế hoạch tới Việt Nam dự đám tang hôm thứ Sáu khi bắt đầu một chuyến đi vòng quanh châu Á, nhưng giờ đây ông dự kiến ​​sẽ đến phân ưu với gia đình của ông Trọng vào cuối tuần.

Trong thời gian làm lãnh đạo đảng, ông Trọng đã theo đuổi một chính sách đối ngoại thực dụng, bao gồm cả việc nuôi dưỡng mối quan hệ với Mỹ.

Các nhà phân tích nói rằng việc công bố kết quả tiêu cực của đánh giá thương mại cùng ngày với đám tang của ông có thể gây tổn hại cho các mối quan hệ Washington đã làm việc chăm chỉ từ trước đến nay để thúc đẩy cạnh tranh chiến lược ngày càng tăng với Trung Quốc.

Việt Nam từ lâu lập luận rằng, nước này nên được giải phóng khỏi nhãn hiệu phi thị trường vì những cải cách kinh tế gần đây, và nói rằng việc giữ lại nhãn hiệu này là xấu cho các mối quan hệ hai chiều ngày càng gần gũi mà Washington coi là đối trọng với Trung Quốc.

Những người phản đối việc nâng cấp Việt Nam – một trong 12 nền kinh tế do Washington coi là phi thị trường, bao gồm Trung Quốc, Nga, Triều Tiên và Azerbaijan – lập luận rằng các cam kết chính sách của Hà Nội không được kết hợp bởi các hành động cụ thể và kinh tế quốc gia này hoạt động như một nền kinh tế kế hoạch được Đảng Cộng sản Việt Nam điều chỉnh.

Alexander Vuving, thuộc Trung tâm nghiên cứu an ninh châu Á-Thái Bình Dương, có trụ sở tại Hawaii, cho biết, đó là một quyết định “đau đớn” đối với chính quyền Biden, sau khi đã nhiệt tình chăm sóc Việt Nam và làm dịu các vận động hành lang lao động và công nghiệp trong nước với cuộc bầu cử Tổng thống đang đến gần.

“Cái chết của ông Trọng có thể gây áp lực nhiều hơn cho Mỹ phải xích gần tới Việt Nam trong bối cảnh cuộc cạnh tranh Mỹ-Trung“, ông Vuving nói.

“Những ngày đầu tiên trong giai đoạn lãnh đạo mới của Việt Nam rất quan trọng trong việc thiết lập định hướng tương lai của Việt Nam“.

“Quyết định này sẽ phụ thuộc nhiều vào việc liệu các mối quan tâm bầu cử có cân nhắc nhiều hơn những lo ngại về cạnh tranh quyền lực lớn hay không, và liệu Nhà Trắng có muốn ảnh hưởng đến Bộ Thương mại hay khuyến khích nó đưa ra quyết định không thiên vị“.

Trong chuyến thăm của Tổng thống Mỹ Joe Biden tới Hà Nội năm ngoái, Mỹ và Việt Nam đã nâng cao mối quan hệ giữa hai quốc gia thành quan hệ đối tác chiến lược toàn diện và Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen đã thúc đẩy Việt Nam như một điểm đến “friend-shoring” để chuyển các chuỗi cung ứng của Mỹ khỏi Trung Quốc.