Bước ngoặt bầu cử Mỹ trước ngày “Siêu Thứ Ba”
Thái Hóa Lộc
Khi danh sách ứng cử viên tổng thống năm 2024 ngày càng thu hẹp thì cuộc cạnh tranh giành lấy sự ủng hộ của cử tri lại càng nóng lên. Đặc biệt càng đến gần khi các phòng phiếu bầu sớm cho “Ngày Bầu Cử Siêu Thứ Ba” bắt đầu trong đó có tiểu bang Texas. Từ những quảng cáo công kích đến những lời hùng biện trong chiến dịch tranh cử, mỗi ứng cử viên cũng nỗ lực mạnh mẽ hơn nhằm khiến cử tri tập trung vào điểm yếu của đối thủ.
Dư luận cũng đang chú ý tới cuộc bầu cử Tổng thống tại Mỹ - nền kinh tế số 1 thế giới. Cuộc bầu cử này đang bước vào giai đoạn tăng tốc khi cả hai đảng Cộng hòa và Dân chủ đã tiến hành các cuộc bầu cử sơ bộ để xác định ứng cử viên đai diện cho Đảng của mình tham gia tranh cử. Kết quả sơ khởi đang vạch ra một kịch bản thú vị - bầu cử Tổng thống năm nay ở Mỹ rất có thể sẽ là cuộc tái đấu giữa Tổng thống đương nhiệm Joe Biden và cựu Tổng thống Donald Trump.
Cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ mới diễn ra nhưng sức nóng của nó đã có thể cảm nhận ngay từ bây giờ cùng với các cuộc bầu cử sơ bộ đang diễn ra. Phía Đảng Dân chủ, ngày 7/2, đương kim Tổng thống Mỹ Joe Biden đã dễ dàng giành chiến thắng trong cuộc bầu cử sơ bộ tại bang Nevada khi nhận được 91% số phiếu ủng hộ. Đây là chiến thắng lớn thứ hai của ông Biden chỉ trong 4 ngày, khi ngày 3/2, ông cũng đã giành được một chiến thắng lớn khác trong cuộc bầu cử sơ bộ ở bang South Carolina với 96% số phiếu ủng hộ. Tổng thống Mỹ Joe Biden nói: "Tôi nghĩ tất cả các bạn đều đồng ý với tôi rằng đây không chỉ là một chiến dịch, đây giống như một sứ mệnh hơn. Chúng ta không thể thua chiến dịch này vì lợi ích của đất nước. Điều đó không phải vì tôi, mà vì đất nước".
Trong khi đó, chiến thắng áp đảo của ông Trump trong cuộc bầu cử sơ bộ tại 2 bang Iowa ngày 15/1 và New Hampshire 23/1 gần như là dấu hiệu chắc chắn rằng ông sẽ là người đại diện cuối cùng cho đảng Cộng hòa. Những kết quả này nhiều khả năng mở đường cho cuộc tái đấu của 2 kỳ phùng địch thủ vào cuối năm nay.
Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump nhấn mạnh: "Những gì chúng tôi muốn là chú trọng đến biên giới, công ăn việc làm, sự tự do, và 100% vì nước Mỹ".
Theo một số chuyên gia, lạm phát và tình trạng của giới trung lưu sẽ là "đòn tấn công" chính của ông Trump nhằm vào ông Biden trong cuộc tranh cử năm 2024. Trong lần tranh cử này, ông Trump nhấn mạnh sẽ tiếp tục chương trình nghị sự "Nước Mỹ trên hết" của mình, trong đó có kế hoạch áp thuế 10% với hàng nhập khẩu, thậm chí là 60% đối với hàng hóa Trung Cộng, để bảo vệ các ngành công nghiệp của Mỹ. Bên cạnh đó, nếu trở lại Tòa Bạch Ốc, ông Trump có thể sẽ ban hành một loạt sắc lệnh hạn chế người nhập cư. Ngoài ra, trong chính sách năng lượng, ông Trump từng cam kết, nếu tái đắc cử, sẽ loại bỏ mọi rào cản để thúc đẩy hoạt động khai thác dầu khí tại Mỹ.
Về phía các cử tri Mỹ, mối quan tâm hàng đầu hiện nay, theo các cuộc thăm dò, vẫn là "sức khỏe" nền kinh tế, lạm phát, nhập cư và an ninh biên giới, y tế và an sinh xã hội. Anh Javin Young - người dân Mỹ - nói: "Lạm phát, chi phí sinh hoạt, vấn đề việc làm là một số mối bận tâm lớn nhất đối với tôi hiện nay".
Ông Leo Jones - người dân Mỹ - chia sẻ: "Tôi lo ngại về vấn đề nhập cư bất hợp pháp và những vấn đề tương tự. Ngoài ra còn có chi phí sinh hoạt, tài nguyên và những thứ mà chúng ta đang mất kiểm soát, giá thực phẩm, xăng dầu, tất cả những thứ khác đang tăng giá".
Bên cạnh đó, các vấn đề đối ngoại được cử tri quan tâm hơn trong năm 2024 liên quan đến mức độ cam kết và viện trợ của Mỹ cho Ukraine, xung đột tại Trung Đông cũng như chiều hướng chính sách với Trung Cộng. Các cuộc thăm dò đều đang nghiêng về kịch bản một cuộc tái đấu giữa Tổng thống Joe Biden và cựu Tổng thống Donald Trump. Điểm khác biệt đầu tiên ở cuộc đua giữa hai nhân vật này so với 4 năm trước là ngay từ rất sớm, thậm chí là chưa cần tới các cuộc tranh luận trong nội bộ hai Đảng Dân chủ và Cộng hòa diễn ra trong năm nay, ông Joe Biden và ông Donald Trump đều đã gần như được nhìn nhận là 2 ứng cử viên sáng giá nhất đại diện cho hai Đảng tham gia cuộc đua vào Tòa Bạch Ốc. Năm nay, việc ông Trump đang bị điều tra trong 4 vụ án hình sự riêng biệt - điều chưa từng xảy ra đối với một cựu Tổng thống Mỹ - lại không hề khiến ông mất điểm với cử tri như dự báo mà còn thu hút thêm người ủng hộ, giúp ông trở thành ứng cử viên dẫn đầu Đảng Cộng hòa trong các cuộc bầu cử sơ bộ. Điều đó cho thấy cuộc đua năm nay sẽ còn nhiều ẩn số…
Ông Donald Trump sẽ là cựu tổng thống đầu tiên hầu tòa trong một phiên tòa hình sự. Ngày ra tòa của ông được ấn định vào cuối tháng 3, vài tuần sau đợt bầu cử “siêu thứ ba”. Ông Trump và các luật sư đã yêu cầu hoãn phiên tòa, cho rằng cáo buộc nhắm vào ông mang động cơ chính trị và sẽ ảnh hưởng tới chiến dịch tranh cử tổng thống 2024. Tuy nhiên hôm 15-2, thẩm phán New York Juan Merchan đã từ chối hoãn phiên tòa, đồng thời ấn định ngày xử án rơi vào 25-3, tức vài tuần sau đợt bầu cử siêu thứ ba, thời điểm nhiều bang tổ chức bầu cử sơ bộ. Phán quyết này đồng nghĩa ông Trump sẽ hầu tòa tại ít nhất bốn vụ án hình sự mà ông đang đối mặt. Ngoài ra, ông còn bị cáo buộc âm mưu đảo ngược kết quả bầu cử 2020, cũng như lưu trữ tài liệu mật bất hợp pháp ở Florida. Đợt hầu tòa sắp tới là cáo buộc "tiền bịt miệng" liên quan tới ngôi sao khiêu dâm Stormy Daniels (tên thật là Stephanie Clifford). Tranh chấp trong vụ việc này thuộc về sự kiện nhiều năm trước, nhưng vẫn đeo bám ông Trump đến nay.
Theo ông Merchan, việc xét xử sẽ kéo dài 5 hoặc 6 tuần, kết thúc vào cuối tháng 4 hoặc đầu tháng 5. Trước đó ông Trump đã không nhận tội tại Manhattan. Ông Todd Blance, luật sư của ông Trump, khẳng định việc hầu tòa sắp tới không công bằng đối với thân chủ khi cựu tổng thống Mỹ đang trong chiến dịch tranh cử năm nay."Chuyện như vậy không nên xảy ra tại đất nước này", ông Blanche nói với ông Merchan. Đáp lại, thẩm phán New York nói: "Đó không phải một lập luận pháp lý. Tôi sẽ gặp lại ông vào ngày 25-3".
Theo Reuters, một phán quyết có tội cũng không ngăn ông Trump tranh cử hoặc đảm nhiệm chức vụ. Tuy nhiên, điều này trước hết ảnh hưởng tới uy tín và sự ủng hộ dành cho ông. Một khảo sát của Reuters/Ipsos gần đây cho thấy việc ông Trump bị kết tội sẽ làm giảm sự ủng hộ của cử tri đối với ông.
Hiện nay, ông Trump vẫn được xem là ứng viên số 1 của Đảng Cộng hòa, nhiều khả năng sẽ giành được đề cử của đảng này để vào trận "chung kết", nơi ông cũng được đánh giá sẽ gặp lại đối thủ cũ Joe Biden bên Đảng Dân chủ. Chưa nhiều ý kiến nói rằng việc hầu tòa sẽ ảnh hưởng tới cơ hội của ông Trump bên Đảng Cộng hòa. Nhưng chắc chắn ông sẽ không thể có sự chuẩn bị tốt nhất để thuyết phục cử tri. Sau khi có phán quyết từ ông Merchan, ông Trump lặp lại tuyên bố rằng vụ án trên mang động cơ chính trị. "Họ muốn khiến tôi cáu kỉnh và bận rộn để tôi không thể vận động tranh cử", ông nói.
Tương tự, luật sư Blanche cũng nhấn mạnh rằng hiện nay ông Trump phải dành hai tháng tới đây để tập trung cho phiên tòa thay vì vận động tranh cử…
Nếu cuộc tái đấu giữa ông Joe Biden và ông Donald Trump diễn ra thì sẽ là một cuộc tranh đua vô cùng khốc liệt. Bởi bối cảnh nước Mỹ hiện tại, cả đối nội và đối ngoại, còn nhiều điểm nóng để cả hai ứng cử viên có thể khai thác, giành sự ủng hộ cử tri về phía mình. Hiện vẫn còn nhiều điều khó dự đoán về bầu cử Mỹ và cục diện sẽ rõ ràng hơn vào ngày 5/3/2024 - ngày được gọi là "siêu thứ Ba" khi 15 bang đồng loạt tổ chức bầu cử sơ bộ. Theo thống kê đăng tải trên CNBC, cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2024 sẽ là cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ đắt đỏ nhất mọi thời đại. Nguyên tiền ngân sách quảng cáo vận động cử tri dự báo sẽ vượt 10 tỷ USD trên tất cả các phương tiện truyền thông. Cuộc đua tốn kém này sẽ tiếp tục được theo dõi sát sao khi mà thời gian vẫn còn đủ để các ứng cử viên đưa ra các chính sách thu hút cử tri, trước khi cuộc bầu cử chính thức diễn ra vào ngày 5 tháng 11 năm 2024.
