Bên bờ hy vọng và thất vọng
Thái Hóa Lộc
Cuộc thăm dò mới nhất của Cook Political Report cho thấy điểm tín nhiệm của cựu TT Trump vẫn cao hơn Biden tại các tiểu bang chiến địa: Arizona, Georgia, Michigan, Nevada, North Carolina, Pennsylvania và Wisconsin trong khi phiên xử cuối cùng định đoạt số phận cựu Tổng thống Donald Trump đã đến hồi kết thúc. Những người ủng hộ ông Trump cũng không khỏi lo lắng và cầu mong cho ông thoát tội vì có thể là chặn đường cuối cùng để ông có thể thẳng tiến đến Tòa Bạch Ốc…
Truyền thông thiên tả như CNN đã phải thừa nhận cuộc tái tranh cử của Tổng thống Joe Biden đang gặp nhiều khó khăn. Cả hai cựu Tổng Thống Dân Chủ là Bill Clinton và Barack Obama cùng nhiều thành phần lãnh đạo của đảng Dân Chủ đã phải nhập cuộc tang cường vận động tranh cử cho Joe Biden.Các công tố viên và luật sư bào chữa của ông Donald Trump ngày 28/5 đã phát biểu kết thúc tranh tụng trong quá trình xét cử cựu tổng thống Trump với cáo buộc trong hồ sơ kinh doanh để chi tiền bịt miệng sao khiêu dâm Stormy Daniels, nhằm ém thông tin bất lợi khi tranh cử năm 2016.Thẩm phán phiên tọa Juan Merchan dự kiến sẽ có cuộc hội nghị với bồi thẩm đoàn vào ngày 29/5 và 12 bồi thẩm viên sau đó sẽ thảo luận dựa trên lời khai mà các nhân chứng cung cấp trong những phiên điều trần vừa qua.
Nhiệm vụ của bồi thẩm đoàn là xác định ông Trump có tội hay không với cáo trạng gồm 34 tội danh do công tố viên quận Manhattan Alvin Bragg đưa ra. Chung điểm của cuộc điều tra là khoản chi "bịt miệng" 130.000 USD cho Daniels để sao khiêu dâm này không lên tiếng về sự kiện bê bối tình ái với ông Trump.Nếu bị kết tội, ông Trump gần như chắc chắn sẽ kháng cáo, quy trình có thể kéo dài nhiều tháng, thậm chí lâu hơn.Việc bị kết tội cũng không ngăn cản ông Trump tiếp tục chạy đua vào Tòa Bạch Ốc năm nay.
Hiến pháp Mỹ quy định ứng viên tổng thống ít nhất 35 tuổi, là công dân sinh ra tại Mỹ và sống ở nước này ít nhất 14 năm. Không có quy định nào cấm người có tiền án hay phạm nhân tranh cử.Tuy nhiên, ngay cả khi không phải ngồi tù, phán quyết có tội có thể tác động lớn đến ông Trump trong cuộc bầu cử. Kết quả khảo sát do Bloomberg/Morning Consult thực hiện đầu năm cho thấy 53% cử tri tại bang chiến trường sẽ không bỏ phiếu cho Trump nếu ông bị kết tội.Khảo sát do Đại học Quinnipiac thực hiện tháng 5 cho thấy 6% cử tri ủng hộ Trump sẽ không muốn bỏ phiếu cho ông, tỷ lệ nhỏ nhưng sẽ có tác động đáng kể trong những cuộc đua chênh lệch sít sao. Tỷ lệ này trong nhóm cử tri độc lập là 23%.Duncan Levin, cựu công tố viên Manhattan, cho hay tại các tòa án liên bang, thẩm phán thường tuyên án sau một quãng thời gian khá lâu khi bồi thẩm đoàn tuyên bị cáo có tội. Nhưng do ông Trump đang được xử tại tòa án bang New York, nơi thẩm phán có toàn quyền quyết định của chánh án thuộc đàng Dân chủ, bản án với ông Trump có thể được tuyên bố mợt cách nhanh chóng hơn vì lý do chính trị!Luật sư Norm Eisen cho biết tỷ lệ kết án tù trong các vụ kiện do văn phòng công tố viên quận Manhattan khởi tố về tội danh làm giả hồ sơ kinh doanh là 10%, nhưng mức án với cựu tổng thống có thể khó dự đoán hơn nhiều.
Làm giả hồ sơ kinh doanh là tội nhẹ nhưng nó bị coi là trọng tội cấp E nếu được thực hiện để che giấu tội khác.Cấp E là mức trọng tội thấp nhất ở New York, có thể bị phạt tới 4 năm tù và phạt tiền 5.000 USD.Luật New York quy định tổng hình phạt tối đa với tội danh cấp E không quá 20 năm tù. Ngoài ra, do ông Trump không có tiền án, vụ truy tố không mang tính bạo lực, thẩm phán Merchan có thể áp mức hình phạt khoan hồng và chỉ tuyên án tù thời gian ngắn hoặc đơn giản là phạt quản chế ông Trump với điều kiện nhất định.Giới chuyên gia cho rằng bản án nghiêm trọng hay không còn phụ thuộc vào số tội danh mà bồi thẩm đoàn tuyên ông Trup có tội."Một người lĩnh án vì phạm một tội danh cấp E khác với phạm 34 tội danh cấp E", George Grasso, từng là thẩm phán New York City hơn một thập kỷ, nói. "Đó có thể là 30 ngày ngồi tù và ba năm quản chế, hoặc chỉ là quản chế, hoặc được tha bổng có điều kiện.Thẩm phán có nhiều lựa chọn".
Theo Levin, quản chế tại nhà dường như là lựa chọn phù hợp nhất. Trong trường hợp bị quản chế tại nhà, ông Trump vẫn có thể trả lời phỏng vấn truyền thông và tiếp cận mạng xã hội. Nếu bị kết án tù, ông Trump sẽ bị hạn chế đáng kể quyền phát ngôn, điều mà thẩm phán Merchan nhiều lần bày tỏ lo ngại vì điều này sẽ ảnh hưởng đến quyền tự do ngôn luận và khả năng tranh cử của cựu tổng thống Donald Trump.Thẩm phán Merchan từng nói án tù "thực sự là phương án cuối cùng" đối với ông. "Tôi cũng lo ngại về những người liên quan quá trình thực hiện bản án đó, như sĩ quan tòa án, trại cải tạo hay nhân viên mật vụ", Merchan cho biết hôm 6/5, nhưng lưu ý ông sẽ tuyên án tù "nếu cần thiết và phù hợp".Giới quan sát cho rằng đây là lý do ông Trump nhiều khả năng không lĩnh án tù. Ông Trump là cựu tổng thống Mỹ và được cơ quan mật vụ bảo vệ trọn đời, đồng nghĩa các đặc vụ cũng phải bảo vệ ông trong tù.Quản giáo sẽ phải đảm bảo nơi ăn ở cho các đặc vụ bảo vệ ông Trump. Vận hành nhà tù với một cựu tổng thống là tù nhân cũng là thách thức lớn về mặt an ninh và chi phí.
Điều duy nhất mà những người ủng hộ Cựu TT Trump là mong ông không bị kết án dưới bất cứ hình thức nào như đã nêu trên trong khi điểm tín nhiệm mỗi ngày được tang lên từ dân da đen đến người Mỹ gốc La tinh. Thăm dò của Gallup: Năm 2020 cử tri da đen theo Dân Chủ tới 77% và 11% theo Cộng Hòa, giờ đây chỉ còn 66% theo Dân Chủ và theo Cộng Hòa tăng lên 19%. Trong khi đó cử tri gốc La Tinh năm 2020 có 57% theo Dân Chủ và 29% theo Cộng Hòa, giờ đây chỉ có 47% theo Dân Chủ và theo Cộng Hòa đã tăng tới 35%.
Tính đến nay ba trong bốn vụ kiện chống cựu TT Trump đã bị hoãn vô hạn định hoặc sẽ không được xét xử trước ngày bầu cử.
Theo bản tin giờ chót trước khi báo lên khuôn, kết thúc phiên tòa kéo dài nhiều tuần tuần qua, bồi thẩm đoàn gồm 12 thành viên tại Tòa án Tối cao Manhattan đã đồng ý ông Donald Trump phạm tất cả 34 tội danh trong vụ kiện ông àm giả hồ sơ kinh doanh để để che đậy khoản thanh toán nhằm "bịt miệng" ngôi sao phim khiêu dâm Stormy Daniels trước thềm cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016.Với phán quyết này, ông Trump đã trở thành cựu tổng thống đầu tiên trong lịch sử nước Mỹ bị tuyên phạm tội hình sự. Thẩm phán Juan Merchan ấn định phiên tòa tuyên án ông Trump sẽ diễn ra vào ngày 11-7, tức chỉ vài ngày trước khi diễn ra Đại hội toàn quốc Đảng Cộng hòa.
Ngay khi rời phòng xử án, ông Trump đã chỉ trích phán quyết của tòa là "không công bằng, nhục nhã và gian lận". Ứng cử viên tổng thống của đảng Cộng hòa cũng chỉ trích chính quyền Tổng thống Joe Biden gian lận và đang âm mưu làm hại đối thủ chính trị. Theo Hãng tin Reuters, ông Trump phải đối mặt với mức án từ 16 tháng tới tối đa 4 năm tù. Việc tuyên án cũng sẽ không ngăn ông Trump vận động tranh cử hoặc nhậm chức tổng thống nếu ông thắng cử.
Reuters cho rằng sẽ không thể có chuyện ông Trump bị bỏ tù. Hiếm khi những người không có tiền án tiền sự liên quan tới việc làm giả hồ sơ kinh doanh lại bị kết án tù ở New York. Các hình thức như phạt tiền hoặc quản chế phổ biến hơn. Trước đây có những trường hợp bị kết tội làm giả hồ sơ kinh doanh bị kết án tù 1 năm hoặc ít hơn, và ngay cả trong những trường hợp đó, hầu hết đều bị kết án về các tội danh khác như lừa đảo hoặc trộm cắp lớn - vốn không giống như trường hợp ông Trump.
Sau một ngày quan sát tại tòa án, Giáo Sư Alan Dershowitz cho báo chí biết rằng “Tôi đã từng quan sát nhiều vụ kiện trên khắp thế giới. Tôi đã chứng kiến sự bất công xảy ra tại Nga, Trung Cộng, Ukraine, Anh, Pháp, Ý, Israel cũng như gần 40 tiểu bang trong số 50 tiểu bang của Hoa Kỳ nhưng tôi chưa bao giờ chứng kiến những sự bất công, vi hiến tại bất cứ một phiên tòa nào như đã xảy ra tại phiên tòa đang xử Donald Trump. Chánh án của phiên tòa này hành xử như một bạo chúa. Ông ta đã không cho nhân chứng duy nhất của Donald Trump nói trước tòa, và ông ta đã bác bỏ tất cả những lập luận và chứng cớ do luật sư của Donald Trump đưa ra. Tôi là giáo sư luật sư luật, đã hành nghề được 60 năm, tôi chưa bao giờ chứng kiến những sự bất công, phi lý như đã xảy ra tại phiên tòa này. Đây là một thực tế rất kinh hoàng.”.
Thời gian chờ đợi và hy vọng của người ủng hộ cựu tổng thống Trump không còn! Sự thất vọng không phải vì ông Trump thật sự có tội mà chính là luật pháp Hoa Kỳ đã đổi màu. Chính trị đã bị luật pháp hóa với thủ đoạn đối thủ với bằng mọi cách để loại cựu Tổng thống Trump. Nhưng không vì thế mà sự hy vọng của họ mất đi khi niềm tin chính nghĩa sẽ thắng!
