Tổng Thống Biden ngày càng nhiều thách thức
Thái Hóa Lộc
Số liệu mới nhất của cơ quan y tế ở Dải Gaza khẳng định xung đột Israel - Hamas đã làm chết 8.306 người trong số đó có 3.457 trẻ em. Ngoài ra, có khoảng 1,4 triệu người phải rời khỏi nơi ở và hơn 19.700 người bị thương. Giữa lúc nguy cơ về một cuộc chiến lan rộng và một thảm họa nhân đạo đang gần kề, sự chú ý đã tập trung nhiều vào Hoa Kỳ. Theo bản tin Vox, sự ủng hộ nhiệt tình Israel đã khiến nhiều người xem đây là một cuộc chiến của nước Mỹ nói chung và Tổng thống Mỹ Joe Biden nói riêng.
Việc này khiến Washington nhận cái nhìn hoài nghi khi bỏ phiếu chống một nghị quyết kêu gọi ngừng bắn của Đại hội đồng Liên hiệp Quốc cuối tuần qua. Các nhà phân tích chính sách đối ngoại của Mỹ hiện tranh luận về cách tiếp cận của chính quyền Tổng thống Biden. Viện Brookings cho rằng ông Biden đã thất bại trong nỗ lực vận động cá nhân, không thuyết phục được Israel ra giải pháp hợp lý để bảo đảm tính mạng dân thường trước khi phát động chiến dịch trên bộ ở Gaza.
Thêm vào đó, Mỹ cũng không cùng Israel đưa ra chi tiết rõ ràng về tương lai của Dải Gaza. Washington ủng hộ việc Israel tiêu diệt Hamas, nhưng "tiêu diệt Hamas" là cụm từ chưa rõ nghĩa bởi không loại trừ khả năng điều này cũng tương tự việc hủy diệt vùng đất Gaza. Chưa kể, các cuộc tấn công của Israel đang dẫn tới biểu tình trên khắp thế giới yêu cầu chấm dứt chiến tranh và ủng hộ quyền lợi của dân thường Palestine.
Mỹ xem Israel là một đồng minh vô cùng đặc biệt ở Trung Đông. Nhưng trong cuộc chiến này, có thể thấy truyền thông chính thống và các cơ quan nghiên cứu ở Mỹ cũng không đồng ý với cách chính quyền ông Biden tham gia xử lý. Điều này vô tình diễn tả tình thế lưỡng nan của Mỹ trước áp lực về khía cạnh nhân đạo trong cuộc chiến này.
Lá phiếu chống Lệnh ngừng bắn của Mỹ tại Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc ngày 27-10 là biểu hiện chia rẽ công khai nhất giữa cặp Israel - Mỹ với các nước phương Tây và phần còn lại. Những người ở châu Âu đã nhấn mạnh ưu tiên cho vấn đề nhân đạo, nhưng không lay chuyển được Israel. Cuộc chiến cũng khiến phong trào Hồi giáo nhiều nơi lân cận nổi lên, tiềm ẩn khả năng lại xảy ra một trận đánh quyết định giữa Israel với các khu vực giáp biên. Đó là kịch bản thất bại thực sự cho bất kỳ quốc gia nào muốn thể hiện vai trò lãnh đạo và cạnh tranh sức ảnh hưởng ở Trung Đông. Bên cạnh đó, nội bộ đảng Dân chủ cũng chia rẽ trước cách phản ứng của Tổng thống Biden với cuộc xung đột giữa Israel và Hamas, lo ngại rằng ông khó có thể nhận được sự ủng hộ từ cộng đồng người Hồi giáo và Arab ngày càng có vai trò quan trọng tại Mỹ. Những người Mỹ Hồi Giáo khẳng định: “Không ngừng bắn ở Gaza, không có phiếu bầu”. Một số nhà hoạt động của đảng Dân chủ nói họ sẽ nỗ lực vận động hàng triệu cử tri Hồi giáo không chi tiền quyên góp và không bỏ phiếu cho việc tái tranh cử của Tổng thống Joe Biden vào năm 2024 trừ phi ông thực hiện các bước ngay lập tức để có lệnh ngừng bắn ở Gaza. Hội đồng Dân chủ Hồi giáo Quốc gia, bao gồm các lãnh đạo đảng Dân chủ từ các bang đang cạnh tranh gay gắt có khả năng quyết định cuộc bầu cử, chẳng hạn như Michigan, Ohio và Pennsylvania, kêu gọi ông Biden sử dụng ảnh hưởng của mình với Israel để làm trung gian cho một lệnh ngừng bắn trước 5 giờ chiều ngày Ba 31/10, theo giờ miền Đông nước Mỹ. Trong một bức thư ngỏ có tựa đề “Tối hậu thư ngừng bắn 2023”, các nhà lãnh đạo Hồi giáo cam kết vận động cử tri Hồi giáo “từ chối tán thành, ủng hộ hoặc bỏ phiếu cho bất kỳ ứng cử viên nào tán thành cuộc tấn công của Israel chống lại người dân Palestine”. Hội đồng này viết: “Sự hỗ trợ vô điều kiện của chính quyền ông, bao gồm tài trợ và vũ khí, đã đóng một vai trò quan trọng trong việc duy trì bạo lực gây thương vong cho thường dân và làm xói mòn niềm tin của những cử tri trước đây đã đặt niềm tin vào ông”. Cựu Dân biểu Hoa Kỳ Keith Ellison, tổng chưởng lý bang Minnesota và là người Hồi giáo đầu tiên được bầu vào Quốc hội, và Dân biểu Andre Carson của bang Indiana là đồng chủ tịch sáng lập của tổ chức trên. Bức thư là dấu hiệu mới nhất cho thấy sự tức giận và thất vọng ngày càng tăng trong cộng đồng người Mỹ gốc Ả Rập và người Mỹ theo đạo Hồi về việc ông Biden không lên án các cuộc tấn công của Israel vào Dải Gaza sau cuộc tấn công ngày 7/10 của phiến quân Hamas ở Gaza, mà các quan chức Israel nói đã giết chết 1.400 người và bắt 239 con tin.
Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu hôm 30/10 tuyên bố ông sẽ không đồng ý với bất kỳ việc ngừng tấn công nào vào Gaza. Người phát ngôn an ninh quốc gia Hoa Kỳ John Kirby nói “Hamas là bên duy nhất được hưởng lợi từ điều đó vào lúc này”. Dân biểu Rashida Tlaib, một nhà lập pháp người Mỹ gốc Palestine đến từ Minnesota, hôm 30/10 công bố một đoạn video dài 90 giây trên X, trang mạng xã hội trước đây gọi là Twitter, chỉ trích sự ủng hộ của ông Biden đối với điều mà bà gọi là “chiến dịch diệt chủng của Israel ở Palestine”, và nói thêm rằng “Đừng có mong nhận được phiếu bầu của chúng tôi vào năm 2024”. Basim Elkarra, giám đốc điều hành của Hội đồng Thung lũng Sacramento về Quan hệ Mỹ-Hồi giáo (CAIR), cho rằng phiếu bầu của người Hồi giáo có thể rất quan trọng đối với ông Biden trong nỗ lực tranh cử nhiệm kỳ thứ hai vào năm 2024, đồng thời lưu ý thêm về 16 phiếu đại cử tri của Michigan đã giúp ông giành thắng lợi với mức chênh sít sao 2,6% vào năm 2020.
Một quan chức chính quyền Washington cho biết khó khăn của Tổng thống Biden là do tất cả các vấn đề đối nội đều “ập đến” cùng một lúc. Giới quan sát cũng nhận thấy trong thời gian tới, Quốc hội Mỹ khó có thể thông qua bất kỳ dự luật nào mang tính đột phá để góp phần giúp Tổng thống Biden nâng cao uy tín so với hiện nay. Đến nay, chi phí dành cho chiến dịch tranh cử của nhà lãnh đạo đảng Dân chủ đã lên đến khoảng 10 triệu USD nhưng chưa tạo sự thay đổi rõ nét theo hướng có lợi hơn cho Tổng thống Biden. Cách tháo gỡ cuộc xung đột tại Trung Đông hiện được coi là cơ hội để Tổng thống Biden thể hiện khả năng lãnh đạo. Dù vậy, đội ngũ của ông Biden tại Tòa Bạch Ốc được cho là nghiêng về giả thuyết rằng nguy cơ xung đột lan rộng là khó tránh khỏi.
Tổng thống Biden đã từ chối những lời kêu gọi của một số đảng viên Dân chủ để tìm kiếm lệnh ngừng bắn và ông phần lớn tránh bình luận về cách Israel đang thực hiện một giai đoạn mới của cuộc chiến mà Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu cảnh báo "sẽ khó khăn và kéo dài". Trong những ngày gần đây, một số thành viên đảng Dân chủ đã chỉ trích gay gắt tốc độ viện trợ nhân đạo, tình trạng mất liên lạc và số dân thường Palestine thiệt mạng ngày càng nhiều ở Gaza. Họ cũng nêu lên mối quan ngại về việc liệu Israel có những mục tiêu rõ ràng và có thể đạt được khi tiến hành tấn công trên bộ quy mô lớn ở Gaza hay không, theo The Washington Post. Những lời chỉ trích từ bên trong đảng Dân chủ đang tạo ra thách thức mới cho Tổng thống Biden, giữa lúc có nghi vấn cho rằng nhà lãnh đạo Mỹ có tác động trong quyết định trả đũa Hamas của Israel ở Gaza, theo The Washington Post.
Thách thức đang vây quanh TT Biden càng nhiều sẽ ảnh hưởng không ít đến sự ủng hộ cho cuộc bầu cử sắp tới. Theo Bloomberg News và Morning Consult tiến hành công bố ngày 19/10, ông Trump đang dẫn trước đương kim Tổng thống Joe Biden ở một số bang chiến trường quan trọng là 4% (47% so với 43%). Trong khi đó, Kevin Munoz, phát ngôn viên chiến dịch tranh cử của Tổng thống Biden, tuyên bố: “Chúng tôi sẽ giành chiến thắng vào năm 2024 bằng cách tập trung và thực hiện công việc, chứ không phải lo lắng về một cuộc thăm dò ý kiến”!
