Các nhà phân tích: Công tố viên Manhattan ‘buộc tội quá mức’ cựu TT Trump, cơ sở pháp lý ‘yếu’ có thể gây tác dụng ngược lại
Tác giả Janice Hisle
Các luật sư của Tổng thống Donald Trump nói chuyện với giới truyền thông trước một tòa án ở Manhattan, hôm 04/04/2023. (Ảnh: Samira Bouaou/The Epoch Times)
Hôm 04/04, sau các thủ tục tố tụng hình sự mang tính lịch sử đối với cựu Tổng thống Donald Trump, các nhà phân tích pháp lý cho rằng bản thân số lượng tội danh rất lớn được đệ trình chống lại ứng cử viên tổng thống năm 2024 này — 34 trọng tội — là đáng kinh ngạc và dường như là một minh chứng kinh điển về việc một công tố viên “buộc tội quá mức” đối với một bị cáo.
Các công tố viên New York cáo buộc rằng ông Trump đã chỉ thị cho luật sư lúc bấy giờ của ông là ông Michael Cohen trả số tiền bịt miệng trị giá 130,000 USD cho nữ diễn viên phim người lớn Stormy Daniels vài tuần trước cuộc bầu cử tổng thống năm 2016. Hồ sơ tòa án cáo buộc rằng, ông Trump sau đó đã hoàn trả cho ông Cohen khoản tiền thanh toán đó một cách bất hợp pháp dưới danh nghĩa là một khoản thù lao hàng tháng cho các dịch vụ pháp lý, dẫn đến 34 mục nhập sai trong hồ sơ kinh doanh ở New York.
Biện lý Quận Manhattan Alvin Bragg cho biết trong một tuyên bố rằng ông Trump “đã cố gắng hết sức để che giấu hành vi này, tạo ra hàng chục mục nhập sai trong hồ sơ kinh doanh nhằm che giấu hoạt động tội phạm, bao gồm cả những nỗ lực nhằm vi phạm các luật bầu cử của tiểu bang và liên bang.”
Tại tòa, ông Trump không nhận tội trước 34 trọng tội làm sai lệch hồ sơ kinh doanh này. Mỗi tội danh có hình phạt từ một đến năm năm tù. Cựu tổng thống đã nhất mực khẳng định mình vô tội, cho rằng vụ án của ông Bragg là một “cuộc săn phù thủy” mang tính đảng phái.
Cựu Tổng thống Donald Trump đến tòa án ở New York, hôm 04/04/2023. (Ảnh: Mary Altaffer/AP Photo)
Ông John Banzhaf III, một cựu giáo sư tại Khoa Luật Đại học George Washington, cho biết ông sẽ không lấy làm ngạc nhiên nếu những cáo buộc có vẻ thái quá đó sẽ khiến các bồi thẩm viên phải tuyên trắng án cho ông Trump. Họ có thể nhìn nhận rằng toàn bộ vụ án này là không công bằng.
“Tôi nghĩ rằng ngay cả một bồi thẩm đoàn vốn có thể không có quá nhiều chuyên môn pháp lý cũng sẽ suy xét điều này và nói, ‘Chà, tình huống này cứ lặp đi lặp lại,’” ông Banzhaf nói với The Epoch Times.
Ông sử dụng phép ví von này: Nếu một người bị buộc tội cướp ngân hàng, thay vì buộc tội anh ta cướp một ngân hàng, thì công tố viên lại đưa ra 33 tội danh khác, chẳng hạn như “anh ta băng qua đường khi đèn đỏ, đậu xe lấn tuyến, rút súng, và anh ta mang một khẩu súng khi không nên như vậy,” ông Banzhaf nói.
“Thế nhưng, quý vị biết đấy, hầu hết người ta sẽ nói đó là một hành vi phạm tội, một vụ cướp ngân hàng.”
Mỉa may thay, ông Banzhaf lại là luật sư đã đệ đơn khởi kiện ông Trump ở Georgia, dẫn đến một cuộc điều tra ở đó về cáo buộc can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống năm 2020.
Tác động với các vụ án khác
Cuộc điều tra đó vẫn đang tiếp diễn, và ông Banzhaf nhận định rằng vụ án ở New York có thể ảnh hưởng bất lợi đến vụ án ở Georgia. Ông Banzhaf cho rằng sau hàng chục cáo buộc được đệ trình chống lại ông Trump ở New York, quan điểm cho rằng có thể có thêm cáo buộc ở Georgia hoặc những nơi khác có thể làm tăng thêm ấn tượng rằng ông Trump là một mục tiêu chính trị, vốn là điều không thỏa đáng với các bồi thẩm viên.
Đó là lý do tại sao ông cho rằng có một nguy cơ “vô hiệu hóa bồi thẩm đoàn,” trong đó các bồi thẩm viên phản đối một vụ truy tố dường như không công bằng bất kể bằng chứng là gì.
Ông Mike Allen, người từng giữ chức thẩm phán và công tố viên ở Ohio, cho rằng vụ án ở New York đó thậm chí có thể không được đưa ra xét xử.
Nhân viên truyền thông bên ngoài Tòa án Tối cao Quận New York trước phiên tòa buộc tội cựu Tổng thống Donald Trump, hôm 04/04/2023. (Ảnh: Chung I Ho/The Epoch Times)
Ông Allen nói với The Epoch Times, “Tôi nghĩ rằng có một khả năng rất cao” là nhóm của ông Trump sẽ thắng thế trong một kiến nghị bác bỏ, “vốn sẽ cần được đệ trình càng sớm càng tốt.”
Ông Joe Tacopina, luật sư của ông Trump, đã đề cập đến việc đệ trình một số kiến nghị bác bỏ, trong đó có một kiến nghị dựa trên hành vi công tố sai trái và truy tố có chọn lọc.
Lý thuyết pháp lý cắt ghép vào với nhau
Ông Allen cũng cho rằng vụ án này, nhìn bề ngoài trông có vẻ “yếu,” bởi vì đó là “một sự pha trộn” giữa các đạo luật — sự kết hợp giữa các cáo buộc làm sai lệch hồ sơ của tiểu bang với các vi phạm về luật tài chính chiến dịch tranh cử của liên bang.
Bản cáo trạng này cáo buộc rằng ông Trump đã vi phạm mục 175.10 của Bộ luật Hình sự New York, làm sai lệch hồ sơ kinh doanh ở cấp độ một; tội danh đó được lặp lại 34 lần, cáo buộc rằng ông Trump đã nhiều lần viết các chi phiếu và tạo hồ sơ kinh doanh không chính xác trong khoảng thời gian từ tháng Hai đến tháng 12/2017.
Để tội giả mạo hồ sơ được nâng lên thành một trọng tội, luật New York quy định rằng hành vi này phải được thực hiện “với ý định lừa đảo và ý định phạm tội khác và để tiếp tay cũng như che giấu cho hành vi phạm tội đó.”
Tuy nhiên, bản cáo trạng này lại không nêu rõ ông Trump bị cáo buộc có ý định phạm tội nào khác hay không. Trong một cuộc họp báo sau khi ông Trump ra trình diện, Biện lý Quận Alvin Bragg đã nói với một phóng viên rằng luật không yêu cầu ông phải nêu rõ tội danh bị cáo buộc bổ sung đó.
Đoàn xe chở cựu Tổng thống Donald Trump rời tòa án Manhattan sau khi ông Trump không nhận tội trước bản cáo trạng gồm 34 tội danh, tại New York, hôm 04/04/2023. (Ảnh: Chung I Ho/The Epoch Times)
Nhưng khi được hỏi tội khác đó là gì, ông Bragg đã chỉ ra luật bầu cử của tiểu bang New York, cấm âm mưu thúc đẩy ứng cử viên bằng các biện pháp bất hợp pháp. Ông cũng đề cập đến lời nhận tội năm 2018 của ông Cohen đối với các vi phạm về tài chính trong chiến dịch tranh cử liên bang.
Sau khi xem xong cuộc họp báo của ông Bragg, ông Allen cảm thấy không hài lòng với lập luận của biện lý quận về điểm này.
“Trong bất kỳ bản cáo trạng hình sự nào mà tôi từng thấy, khi luật yêu cầu ‘các tội khác,’ thì tội đó đều được chỉ định cụ thể, và được nêu rõ ra trong bản cáo trạng,” ông Allen, người có hàng chục năm kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực pháp lý, cho biết. “Việc ông ấy từ chối chỉ định đích danh tội kia là gì nói lên rất nhiều về sức mạnh của vụ án của ông ấy.”
Cả ông Allen và ông Banzhaf đều cho biết vụ kiện có thể bị bác bỏ vì dựa trên một lý thuyết pháp lý chưa được kiểm chứng.
Vết nhơ không thể xóa nhòa
Ngoài ra, ông Banzhaf cho biết nhóm của ông Trump có thể sẽ lập luận rằng thời hiệu khởi tố của vụ án đã kết thúc. Các cáo buộc trọng tội có thời hiệu là năm năm và sẽ hết hiệu lực trong các tình huống thông thường — do thực tế là khoản thanh toán đã được thực hiện vào năm 2016, tức khoảng bảy năm trước. Nhưng ông Bragg dự kiến sẽ sử dụng một điều khoản luật quy định rằng thời hiệu bị tạm dừng khi “bị cáo liên tục ở bên ngoài” tiểu bang.
Các luật sư của ông Trump cũng có thể lập luận rằng ông Bragg đã tiến hành “truy tố có chọn lọc.” Ông Banzhaf cho biết ông Bragg đã nâng các cáo buộc về khinh tội đối với ông Trump lên thành trọng tội trong khi vị biện lý quận này thường xuyên làm ngược lại đối với các bị cáo hình sự khác, gây ra vấn đề đối xử bất bình đẳng dưới luật pháp.
Nhân viên truyền thông bên ngoài Tòa án Tối cao Quận New York trước phiên tòa buộc tội cựu Tổng thống Donald Trump, hôm 04/04/2023. (Ảnh: Samira Bouaou/The Epoch Times)
Ông Banzhaf cho rằng, “Nếu bản cáo trạng này bị bác bỏ vì bất kỳ lý do nào … tôi nghĩ nó sẽ có tác động bất lợi rất nghiêm trọng” đối với vụ án ở Georgia và các cuộc điều tra khác mà ông Trump hiện đang phải đối mặt.
Ông Allen cho hay, bất kể quý vị nhìn nhận sự việc như thế nào, việc truy tố ông Trump sẽ để lại vết nhơ không thể xóa nhòa đối với nền tư pháp Hoa Kỳ.
“Không làm những việc kiểu này, truy tố chính trị một cách trắng trợn, là điều khiến quốc gia của chúng ta khác với các quốc gia khác … điều đó đã ngăn cản chúng ta trở thành một nước cộng hòa chuối,” ông Allen nói. “Giờ thì, chúng ta … và đó là một tiền lệ khủng khiếp đối với đất nước chúng ta.”
“Tôi nghĩ mọi người sẽ nhớ ngày này nhiều năm về sau,” ông Allen nói, đồng thời nhận định thêm rằng ông Trump đã nói đúng khi, trong một bài đăng trên mạng xã hội vào sáng sớm ngày hôm nay, ông ấy đã gọi thời điểm này trong lịch sử là “siêu thực.”
Minh Ngọc và Khánh Ngọc biên dịch
