Hàng loạt báo lớn tường thuật, rồi gỡ bỏ tin ông Tô Văn Lai, người sáng lập trung tâm Thúy Nga, qua đời

Ông Tô Văn Lai cùng phu nhân sáng lập Thúy Nga

Website của nhiều tờ báo nhà nước tại Việt Nam nhanh chóng đưa tin buồn về việc ông Tô Văn Lai, người sáng lập Trung tâm Thúy Nga, qua đời, nhưng ngay sau đó đã xóa tin trên trang web của họ mà không giải thích lý do.

Tin tức về sự ra đi ngày 19/7 của ông Tô Văn Lai, người sáng lập Trung tâm Thúy Nga nổi tiếng với chương trình ca nhạc Paris By Night, đã bị gỡ bỏ khỏi các trang Thanh Niên, Pháp Luật, Dân Trí, Tiền Phong... ngay trong ngày đăng 20/7.

Ông Tô Văn Lai vừa qua đời ngày 19/7 ở Mỹ sau thời gian đau yếu, hưởng thọ 85 tuổi.

Trưa 20/7, hàng loạt tờ báo lớn ở Việt Nam đã đưa tin về sự việc này, nhưng tới chiều tối cùng ngày, những bài viết này đã không còn truy cập được nữa.

Trao đổi với BBC News Tiếng Việt sáng 21/7, nhạc sĩ Tuấn Khanh, một công dân ở Việt Nam, cho rằng đây là "ý kiến của một cá nhân mà đủ sức tác động tới toàn bộ một hệ thống". Theo nhạc sĩ, trên đà dần dần cởi mở của Việt Nam đối với cộng đồng người Việt ở hải ngoại, gần đây đã có nhiều văn nghệ sĩ hải ngoại, tuy từng bị Đảng Cộng sản xem là 'chống Cộng', cũng đã được báo đài đưa tin và giới thiệu.

"Về tin tức ông Tô Văn Lai qua đời, tôi nghĩ rằng có một người nào đó muốn giới thiệu sự thông minh của mình, mang tính là "tôi là người phát hiện được điều này", chứ không phải là xu hướng chung của nhà nước Việt Nam trong công cuộc cố gắng hòa hợp - hòa giải với cộng đồng người Việt ở hải ngoại. Tôi nghĩ đây là quyết định của một cá nhân nhưng gây ảnh hưởng đến bộ mặt toàn bộ nhà nước Việt Nam."

"Nhà nước Việt Nam đã trải qua sự kiện 1975 thống nhất đất nước, và họ có toàn bộ quyền lực tuyệt đối để thể hiện. Nhưng hành động đối với một sự việc nhỏ này không xứng với vị thế của họ. Sau ông Tô Văn Lai có thể là những người khác nữa, làm như vậy có thể tạo ra những khoảng cách rất rõ và hằn sâu trong ký ức người Việt rằng chúng ta không thống nhất gì cả", nhạc sĩ Tuấn Khanh nhận định.

Trong khi đó, từ Sài Gòn, nhà văn Nguyễn Viện cho rằng một nguyên nhân có thể các bài viết về ông Tô Văn Lai bị gỡ hàng loạt là do ông Tô Văn Lai là một nhân vật "có ảnh hưởng nhưng ngoài luồng".

"Tôi nghĩ dù thế nào ông Tô Văn Lai hay các chương trình của Thúy Nga Paris đối với các nhà cầm quyền trong nước thì vẫn là một thứ ngoài luồng. Mặc dù theo tôi thì những chương trình này cũng vô hại thôi, nhưng có lẽ người ta không muốn nhìn nhận một sức ảnh hưởng thực sự như vậy mà không nằm trong ý muốn của nhà nước", nhà văn Nguyễn Viện nói.

"Khi báo chí đưa tin về sự qua đời của ông Tô Văn Lai không khác gì là tuyên dương một người không nằm trong hệ thống nhà nước."

Sức ảnh hưởng của ông Tô Văn Lai và trung tâm Thúy Nga

Cả nhà văn Nguyễn Viện và nhạc sĩ Tuấn Khanh đều đánh giá cao những đóng góp của ông Tô Văn Lai đối với đời sống văn hóa của giới văn nghệ sĩ cũng như nhiều người dân Việt Nam.

Nhà văn Nguyễn Viện cho rằng những việc ông Tô Văn Lai đã làm là rất đáng kể và rất đáng được tuyên dương cho những người Việt xa xứ và ngay cả những người ở trong nước.

"Ông đã thành lập trung tâm Thúy Nga và những chương trình của ông đã trở nên phổ biến ở Việt Nam, đặc biệt với giới làm nghệ thuật biểu diễn và sân khấu ca nhạc thì những sáng tạo của ông Tô Văn Lai đã làm thay đổi hẳn bộ dạng sân khấu ca nhạc ở Việt Nam, trở nên hoành tráng hơn, công phu hơn và nghệ thuật hơn."

"Mấy chục năm trước, Thúy Nga Paris đã chiếm lĩnh toàn bộ tâm trí người Việt khi họ muốn nghe, muốn thưởng thức một cái gì đó khác thay vĩ một thứ âm nhạc quá quen thuộc, không gần gũi với đời sống thực của con người lắm. Và tôi nghĩ rằng cho đến tận bây giờ những chương trình của Thúy Nga Paris vẫn còn có một sức ảnh hưởng lớn."

"Những chương trình của Thúy Nga Paris đã giúp giải tỏa và giải trí, bổ sung đời sống tinh thần cho nhiều người nhất là trong một xã hội gò bó như Việt Nam vài chục năm trước. Tất nhiên là hiện nay tình hình đã dễ chịu hơn nhiều, nhưng vài chục năm về trước thì chương trình Thúy Nga Paris như là một món quà tặng rất quý, rất đặc biệt ở trên trời rơi xuống vậy."

"Tôi nghĩ ông Tô Văn Lai ra đi, sẽ gây ra sự tiếc thương cho rất nhiều người không chỉ là giới văn nghệ sĩ mà còn là đại đa số người dân đã từng lắng nghe chương trình Paris By Night", ông Viện nói với BBC.

Nguồn hình ảnh: Trung thâm Thúy Nga

Nhiều nghệ sĩ trong và ngoài Việt Nam đã tham gia vào chương trình của Thúy Nga

Còn nhạc sĩ Tuấn Khanh chia sẻ rằng những chương trình của trung tâm Thúy Nga đã đóng góp vô kể cho nền âm nhạc và văn hóa Việt Nam.

"Thực sự mà nói thì cũng có những người đã tạo dựng sự nghiệp của mình bên ngoài Việt Nam, rất nhiều nhân vật đặc biệt trong các lĩnh vực chính trị, khoa học, kinh tế..."

"Nhưng ông Tô Văn Lai có một sức ảnh hưởng đặc biệt vì ông đã chọn một ngành chạm vào đa số công chúng Việt Nam, đặc biệt là những người ở miền Nam Việt Nam từ vĩ tuyến 17 đổ vào. Trong một thời gian dài sau năm 1975, họ không có chỗ để tìm lại văn hóa của họ, và bản thân cái văn hóa đó cũng bị cấm đoán, định kiến, kì thị. Khi đó, những chương trình của Thúy Nga trở thành một nguồn nuôi sống tinh thần của hai thời văn hóa Việt Nam cộng hòa và miền nam Việt Nam."

Với cương vị là một nghệ sĩ trong ngành âm nhạc, nhạc sĩ Tuấn Khanh đánh giá ở một vị trí nào đó thì ông Tô Văn Lai giống như một bầu sô lớn đối với giới văn nghệ sĩ.

Ông nói với BBC: "Trong một bối cảnh mà ông đã dựng lại những chương trình hết sức đầy đủ và tráng lệ ở bên ngoài Việt Nam, khiến cho những nghệ sĩ ở trong tình thế lưu vong cảm thấy tự hào và hãnh diện khi tham gia những chương trình đó. Bên cạnh đó, những chương trình của Thúy Nga cũng nuôi sống được một thế hệ văn nghệ sĩ lỡ làng trong sự nghiệp của họ, và khiến cho khán giả Việt Nam tìm kiếm và yêu mến họ nhiều hơn."

"Ông Tô Văn Lai là một người bạn của tất cả những văn nghệ sĩ của một nền văn hóa tưởng chừng như đã mất. Đồng thời còn là một người tạo dựng ra một khung trời mới đầy hứa hẹn nuôi sống các nghệ sĩ như vậy", nhạc sĩ nhấn mạnh.

Theo thông tin trừ trang web của trung tâm Thúy Nga, sau 35 năm thành lập, ước tính có khoảng 80 triệu người Việt đã xem các chương trình Paris By Night trên toàn thế giới.

Trong bài viết Bước chân về phương Đông của Thúy Nga Paris của tác giả Cẩm Hà đăng trên BBC năm 2019, tác giả này nhận định Trung tâm Thúy Nga từ lâu chú trọng sử dụng nghệ thuật để truyền tải các bài học lịch sử và giá trị dân tộc, đồng thời đảm bảo sự đa dạng tuyệt đối về gu thưởng lãm nghệ thuật.

Bài viết nói rằng:"Thúy Nga chiếm được cảm tình của nhiều giới, nhiều lứa tuổi, lấy lòng người hâm mộ từ Bắc chí Nam, từ đồng bào hải ngoại tới người trong nước chính là nhờ duy trì rất xuất sắc sự đa dạng ấy."

"Các băng video của Thúy Nga trở thành món ăn tinh thần chung của nhiều gia đình. Người lớn tuổi được nghe Hương Lan, Khánh Ly, Chế Linh... Lớp trung niên nghe Bằng Kiều, Tuấn Ngọc, Khánh Hà... Các bạn trẻ nhún nhảy với Tóc Tiên, Mai Tiến Dũng và Hoàng Mỹ An… Trẻ con thậm chí cười được với những mẩu chuyện hài của MC Nguyễn Ngọc Ngạn."